Tiêu chảy là tình trạng phân lỏng, có nước và đi ngoài thường xuyên hơn bình thường. Vậy bị tiêu chảy nên làm gì, ăn gì và điều trị tại nhà như thế nào?
Những vấn đề về tiêu hóa luôn gây khó chịu cho cả người lớn và trẻ em. Các cơn đau bụng âm ỉ, tiếng sôi sục của đường ruột, đi ngoài phân lỏng là triệu chứng phổ biến của bệnh tiêu chảy. Hãy cùng Bách hóa XANH tìm hiểu tiêu chảy là gì và 6 cách trị tiêu chảy hiệu quả tại nhà nhé!
1 Tiêu chảy là gì? Nguyên nhân, triệu chứng
Tiêu chảy là gì?
Theo Bộ Y Tế, bệnh tiêu chảy là tình trạng đi ngoài ở dạng phân lỏng từ 3 lần trở lên trong ngày. Theo số liệu thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, tiêu chảy là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai ở trẻ dưới 5 tuổi.
Một số yếu tố khác giúp xác định có bị mắc bệnh tiêu chảy hay không:
- Độ rắn, đặc và lượng dịch của phân có sự thay đổi.
- Màu sắc và tính chất của phân thường xuyên thay đổi như có nhầy máu, sủi bọt hay có nhiều nước.
- Số lần đi ngoài tăng đột ngột.
Ngoài ra, bệnh tiêu chảy thường được chia ra làm 4 cấp độ:
- Tiêu chảy cấp tính: Thường xuất hiện ở trẻ từ 4 - 7 tuổi với số lần đi ngoài nhiều hơn 3 lần trong 24 giờ và kéo dài trong 1 tuần.
- Tiêu chảy mãn tính: Kéo dài từ 2 tuần trở lên và có thể gây nguy hiểm cho người có miễn dịch yếu.
- Tiêu chảy thẩm thấu: Mức độ của bệnh sẽ chuyển biến từ nhẹ đến nặng thông qua khối lượng phân từ 250 ml - 1 lít/ 1 ngày.
- Tiêu chảy xuất tiết: Do lượng men tiêu hóa, dịch và các chất điện giải quá tải so với khả năng của đại tràng. Việc ngưng ăn sẽ không thể giải quyết tình trạng này nên cần phải đi gặp bác sĩ ngay lập tức.
Nguyên nhân
Theo số liệu trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh tại Hoa Kỳ, Rotavirus - virus phát sinh do nước và thực phẩm không đủ vệ sinh - là nguyên nhân chủ yếu gây tiêu chảy cấp và dẫn đến nhập viện cho trẻ nhỏ.
Bên cạnh đó, còn có một số nguyên nhân phổ biến khác gây ra bệnh tiêu chảy như:
- Ngộ độc thực phẩm: Thức ăn quá hạn sử dụng, ôi thiu hay được chế biến không đảm bảo vệ sinh là nguyên nhân chính dẫn đến ngộ độc thực phẩm. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau bụng dữ dội, đi ngoài liên tục, buồn nôn, chảy mồ hôi và sốt cao,...
- Nhiễm khuẩn đường ruột: Nguyên nhân chủ yếu đến từ các loại vi khuẩn, mầm bệnh và ký sinh trùng gây hại có sẵn trong thức ăn hoặc nước uống bên ngoài. Những thực phẩm này thường chứa vi khuẩn Salmonella, Clostridium,… dẫn tới viêm đại tràng và ngộ độc nghiêm trọng.
- Ngoài ra, việc vệ sinh môi trường kém cũng làm lây lan vi khuẩn có hại và dẫn đến tiêu chảy nhiễm trùng.
- Rối loạn vi sinh đường ruột: Do sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh vô tình ảnh hưởng đến vi khuẩn có lợi. Điều này dẫn đến việc mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng nhu động ruột và giảm hấp thu chất dinh dưỡng,...
- Hội chứng ruột kích thích: Bệnh hình thành do thay đổi thói quen sinh hoạt ăn uống, tiêu thụ thức ăn lạ hoặc sử dụng một số thuốc trị bệnh. Việc này sẽ làm cho nhu động ruột co thắt và kéo dài khiến thức ăn và nước bài tiết quá nhanh gây tiêu chảy.
- Không hấp thụ đường: Do cơ thể không dung nạp được các loại đường như: lactose, glucose-galactose, fructose từ các loại trái cây và thực phẩm khác. Điều này dẫn đến tình trạng tiêu chảy kéo dài và gây nguy hiểm cho cơ thể.
Triệu chứng
Tiêu chảy là bệnh mà nhiều người thường xuyên mắc nên có thể dẫn đến nhầm lẫn trong việc nhận biết triệu chứng của bệnh. Do đó, người bệnh nên xem xét kỹ những triệu chứng như sau:
- Đi ngoài liên tục từ 3 lần trở lên trong ngày. Ban đầu xuất hiện phân lỏng nhưng về sau thì ra nước đục.
- Buồn nôn và có thể nôn ra thức ăn với phần lớn là nước có màu vàng nhạt.
- Bụng luôn sôi sùng sục, cơ thể mệt lã kèm theo một số biểu hiện mất nước từ nhẹ đến nặng. Một số triệu chứng khiến cơ thể mất nước như khô da, hốc hác, khát nước, huyết áp hạ, vô niệu, chân tay lạnh,...
2 6 cách điều trị tiêu chảy hiệu quả tại nhà
Bạn có thể điều trị tiêu chảy hiệu quả tại nhà bằng các cách sau:
Nghỉ ngơi: Tình trạng tiêu chảy có thể được giải quyết bằng cách nằm nghỉ và tĩnh dưỡng thoải mái. Khi xuất hiện những cơn co thắt thì bạn có thể đặt một cái khăn hoặc chai nước ấm lên bụng.
Dùng búp hoặc lá ổi non: Những hoạt chất trong búp hoặc lá ổi sẽ giúp làm săn niêm mạc ruột và ngăn chặn tình trạng phân lỏng. Để nấu lá ổi trị tiêu chảy, bạn hãy rửa sạch lá và cho vào nồi nước đun trong 30 phút. Khi nước sôi, bạn hãy cho một ít muối và chắt nước ra uống.
Dùng lá mơ và nụ sim: Theo Đông y, lá mơ có vị đắng, chát, tính mát và có tác dụng tiêu viêm, sát khuẩn. Để nấu lá mơ và nụ sim, bạn chỉ cần cho 2 nguyên liệu này đã được thái nhuyễn vào nồi và đun sôi để lọc lấy nước uống.
Sắc thuốc với ngải cứu: Ngải cứu vị đắng, tính ấm, mùi thơm có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và tiêu trừ một số loại tụ khuẩn có hại. Bạn chỉ cần cho ngải cứu tươi, hoa ngải cứu khô, gừng già, trần bì và nhục đầu khấu vào ấm sắc lấy nước sau đó chia làm 3 lần uống.
Dùng quả nhót xanh: Quả nhót có vị chua, chát và tính bình thích hợp để cầm tiêu chảy. Bạn lấy quả nhót xanh nấu sôi cùng với rễ cây nhót và rễ cây mơ và chắt ra lấy nước uống.
Nấu nước gạo rang: Nước gạo rang có thể điều trị hiệu quả các vấn đề rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, đau bụng, làm sạch và khử trùng đường ruột. Bạn cho gạo cùng một ít muối vào chảo và rang đến khi chuyển màu vàng đều. Sau đó, cho thêm nước vào nấu sôi và lọc ra lấy nước uống.
3 Người bị tiêu chảy nên ăn gì, không nên ăn gì?
Người bị tiêu chảy nên ăn gì?
Để bổ sung chất dinh dưỡng trong khi mắc bệnh tiêu chảy, các bác sĩ đã đưa ra chế độ ăn uống BRAT. Đây là từ viết tắt tiếng Anh cho 4 thực phẩm chủ chốt sau:chuối (banana), gạo (rice), sốt táo (applesauce) và bánh mì nướng (toast).
- Chuối: Bổ sung chuối vào chế độ ăn uống hằng ngày sẽ cải thiện bệnh tiêu chảy của bạn. Hàm lượng kali trong chuối sẽ cung cấp các chất điện giải cần thiết cho cơ thể.
- Cơm: Gạo có tính bình, vị nhạt, dễ tiêu hóa và có khả năng ngăn chặn tình trạng phân lỏng và rời rạc. Tuy nhiên, bạn nên tránh loại gạo nâu vì thực phẩm này sẽ khiến cho tình trạng tiêu chảy nghiêm trọng hơn.
- Sốt táo: Sốt táo có tính dịu nhẹ và dễ tiêu hóa. Chất pectin có trong sốt táo sẽ làm giảm số lần đi ngoài và làm chậm quá trình bài tiết. Lượng đường có trong sốt táo cũng giúp bổ sung năng lượng đã mất.
- Bánh mì nướng: Trong bánh mì nướng có một lượng lớn tinh bột và carbohydrate giúp giảm mức độ tiêu chảy và bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết.
Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng sữa chua để cải thiện tình trạng tiêu chảy của bản thân. Trong sữa chua có chứa khuẩn probiotic giúp ngăn ngừa tình trạng phân lỏng và dễ tiêu hóa.
Bạn cũng nên uống thật nhiều nước nhất là các loại nước có chứa khoáng chất và chất điện giải để ngăn mất nước nhưnước dừa, nước canh, nước điện giải và bù khoáng.
Người bị tiêu chảy không nên ăn gì?
Thực phẩm chứa nhiều chất xơ: Thông thường chất xơ có trong các loại hạt, rau củ và trái cây rất có ích cho cơ thể. Nhưng khi đưa chất xơ vào cơ thể sẽ kích thích quá trình bài tiết của đường ruột khiến cho tình trạng tiêu chảy trầm trọng và lặp lại nhiều lần hơn.
Đồ uống chứa cồn như rượu, bia và caffeine: Những loại thức uống này được xem như là thuốc lợi tiểu dẫn đến tình trạng mất nước khiến cho cơ thể mệt mỏi và có thể nhập viện.
Các chất ngọt nhân tạo: Chất ngọt nhân tạo thường được nhiều người sử dụng để nhuận tràng hệ bài tiết. Nhưng đối với bệnh tiêu chảy, bệnh nhân nên tránh các loại chất ngọt này kể cả kẹo cao su không đường.
Thực phẩm bị ôi thiu: Bạn nên đề phòng và tránh xa những loại thực phẩm chế biến không hợp vệ sinh hoặc để quá lâu. Ngoài ra, bạn cũng không nên tiêu thụ những thức ăn chiên và cay cũng như những loại kem, bơ, sữa và phô mai.
Trên đây là chia sẻ của Bách hóa XANH về những phương pháp điều trị bệnh tiêu chảy hiệu quả tại nhà. Hy vọng bạn sẽ áp dụng một trong những cách chữa trị trên thành công và sớm khỏe mạnh lại nhé!
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua các loại giấy vệ sinh tại Bách hóa XANH để sử dụng ngay nhé:
