10+ cách trị ho khan khi trời lạnh tại nhà, hiệu quả nhanh chóng, an toàn cho cả trẻ em và người lớn, giúp làm dịu cổ họng và giảm ho tức thì.
Trời lạnh thường khiến cơ thể dễ bị khô rát cổ họng, dẫn đến những cơn ho khan kéo dài khó chịu. Nhiều người thường tìm đến thuốc tây, nhưng thực tế có rất nhiều cách trị ho khan khi trời lạnh hiệu quả ngay tại nhà, vừa an toàn vừa tiết kiệm. Bài viết này sẽ chia sẻ hơn 10 phương pháp từ dân gian đến hiện đại để bạn áp dụng dễ dàng.
1Vì sao trời trở lạnh lại dễ gây ho khan?
Ho khan là phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm loại bỏ các chất gây kích ứng trong đường hô hấp, nhưng khi trời trở lạnh, nguyên nhân thường đến từ:
- Độ ẩm không khí giảm: Không khí lạnh thường khô hơn, khiến niêm mạc họng và đường hô hấp bị khô, dễ kích ứng, dẫn đến ho khan.
- Dễ bị cảm lạnh, cảm cúm: Nhiệt độ thấp là điều kiện thuận lợi cho các loại virus gây bệnh đường hô hấp phát triển, gây viêm họng và ho khan.
- Trào ngược axit dạ dày: Ho khan do trào ngược thường trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm khi nhiệt độ giảm xuống.
- Hen suyễn hoặc dị ứng: Không khí lạnh có thể là tác nhân kích thích mạnh mẽ đối với những người có tiền sử hen suyễn hoặc dị ứng hô hấp.
2Các mẹo dân gian trị ho khan "bất bại"
Đây là các phương pháp sử dụng nguyên liệu tự nhiên, an toàn và được chứng minh hiệu quả qua nhiều thế hệ để trị ho khan khi trời lạnh.
Quất (tắc) chưng đường phèn / Mật ong
Quất chứa tinh dầu và vitamin C, giúp tiêu đờm, kháng viêm. Mật ong và đường phènlàm dịu họng, giảm kích ứng. Dùng 2-3 lần/ngày, mỗi lần 1-2 muỗng. Quất tươi rửa sạch, cắt đôi, bỏ hạt. Trộn quất với đường phèn hoặc mật ong, sau đó đem chưng cách thủy khoảng 15-20 phút cho đến khi quất mềm.
Tham khảo thêm: Học ngay cách làm món tắc chưng đường phèn thơm ngon
Chanh đào ngâm mật ong
Sự kết hợp kinh điển này giúp kháng khuẩn, làm dịu cổ họng tức thì và tăng cường đề kháng. Đây là phương pháp dự phòng hiệu quả cho mùa lạnh. Chanh đào rửa sạch, thái lát mỏng ngâm cùng mật ong và một chút đường phèn. Ngâm tối thiểu 3 tuần trước khi sử dụng.
Tham khảo thêm:Chanh đào ngâm mật ong thơm ngon cho gia đình
Trà Gừng ấm
Gừng có tính ấm nóng, giúp làm ấm cơ thể, chống viêm, giãn mạch máu. Uống trà gừng nóng là cách nhanh nhất để làm dịu cơn ho khan và trị ho khan khi trời lạnh do cảm lạnh.
Gừng tươi rửa sạch, thái lát mỏng hoặc đập dập, cho vào nước sôi và hãm trà. Thêm một chút mật ong hoặc đường để dễ uống hơn.
Tham khảo thêm:Những cách làm trà gừng tăng sức đề kháng
Tỏi hấp mật ong
Tỏi chứa Allicin có khả năng kháng sinh tự nhiên mạnh mẽ. Khi kết hợp với mật ong sẽ tạo thành bài thuốc trị ho, viêm họng và tăng cường hệ miễn dịch hiệu quả. Tỏi bóc vỏ, đập dập hoặc thái lát mỏng, trộn tỏi với mật ong. Hấp cách thủy khoảng 10-15 phút.
Tham khảo thêm:Trị ho hiệu quả với bài thuốc từ tỏi và mật ong
3Các biện pháp hỗ trợ giảm ho hiệu quả khác
Ngoài các bài thuốc dân gian, bạn cần kết hợp các thói quen sinh hoạt sau để hỗ trợ quá trình trị ho khan khi trời lạnh được nhanh chóng hơn.
Luôn giữ ấm cơ thể
Giữ ấm là nguyên tắc vàng để chống lại các tác nhân gây ho trong thời tiết lạnh giá. Nhiệt độ thấp dễ khiến các mạch máu và đường hô hấp bị co thắt, làm tăng sự nhạy cảm của niêm mạc họng và kích hoạt phản xạ ho.
- Tập trung vào các vị trí nhạy cảm: Bạn cần bảo vệ kỹ lưỡng các khu vực như cổ, ngực và bàn chân. Sử dụng khăn quàng cổ hoặc áo cao cổ khi ra ngoài trời và đặc biệt là khi ngủ.
- Giữ ấm chân: Chân là nơi tập trung nhiều huyệt đạo liên quan đến hệ hô hấp. Mang tất (vớ) khi ngủ và khi ra ngoài không chỉ giúp cơ thể ấm lên toàn diện mà còn cải thiện lưu thông máu, giảm bớt sự kích ứng ở đường hô hấp, từ đó giảm tần suất các cơn ho khan.
Uống đủ nước ấm
Ho khan thường đi kèm với cảm giác khô rát khó chịu ở cổ họng do niêm mạc bị kích ứng và độ ẩm không khí thấp. Nước ấm là "liều thuốc"đơn giản và hiệu quả nhất.
- Cấp ẩm và làm dịu: Uống nước ấm giúp làm ẩm niêm mạc họng bị khô, làm dịu các dây thần kinh bị kích thích, từ đó giảm phản xạ ho. Nước ấm cũng giúp làm loãng dịch nhầy (dù là ho khan không đờm rõ rệt) và làm sạch đường thở.
- Lựa chọn nước uống: Ưu tiên nước lọc ấm, các loại trà thảo mộc không caffeine hoặc nước chanh mật ong ấm. Tuyệt đối tránh nước đá, nước ngọt có ga và đồ uống quá lạnh vì chúng sẽ khiến tình trạng ho khan trở nên trầm trọng hơn.
Súc miệng bằng nước muối ấm
Súc miệng nước muối là một biện pháp truyền thống nhưng lại có tác dụng kháng khuẩn, giảm viêm tại chỗ vô cùng hiệu quả, hỗ trợ đắc lực cho việc trị ho khan khi trời lạnh.
- Cơ chế giảm đau rát: Nước muối ấm giúp sát trùng nhẹ vùng họng, loại bỏ các vi khuẩn hoặc virus đang cư trú. Quan trọng hơn, muối giúp hút bớt chất lỏng dư thừa từ các mô bị viêm, làm giảm sưng tấy và giảm cảm giác đau rát - nguyên nhân trực tiếp gây ra cơn ho khan.
- Thực hiện đúng cách: Súc họng sâu ít nhất 2-3 lần/ngày, đặc biệt vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy và trước khi đi ngủ để giữ cho cổ họng luôn sạch sẽ và ẩm.
Sử dụng siro ho thảo dược
Trong trường hợp các cơn ho khan kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ, bạn có thể cân nhắc sử dụng các loại siro ho có nguồn gốc từ thảo dược. Các loại siro có chiết xuất tự nhiên giúp bảo vệ họng khỏi các tác nhân kích ứng bên ngoài (như không khí lạnh, khói bụi), từ đó làm dịu các cơn co thắt và giảm tần suất ho.
Siro thảo dược thường an toàn, nhưng bạn cần chọn sản phẩm phù hợp với đối tượng sử dụng (người lớn hoặc trẻ em) và tuân thủ đúng liều lượng. Việc này giúp bạn trị ho khan khi trời lạnh một cách an toàn mà vẫn hiệu quả.
4Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Ho khan thường là triệu chứng nhẹ và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, bạn cần đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu cơn ho có các dấu hiệu cảnh báo sau:
- Ho khan kéo dài: Khi những cơn ho khan kéo dài dai dẳng trên 14 ngày mà không hề giảm bớt, đây là lúc bạn cần thăm khám bác sĩ. Ho kéo dài thường không phải do cảm lạnh thông thường mà có thể bắt nguồn từ các nguyên nhân phức tạp hơn.
- Ho kèm theo các triệu chứng nặng: Khi ho khan đi kèm với các biểu hiện toàn thân nghiêm trọng (như sốt cao, khó thở, thở khò khè, đau tức ngực) điều đó cho thấy cơ thể bạn có thể đang mắc phải một nhiễm trùng hoặc bệnh lý cấp tính cần được can thiệp y tế khẩn cấp.
- Ho ra máu: Đây là triệu chứng nguy hiểm và đòi hỏi phải được kiểm tra y tế ngay lập tức. Ho ra máu có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như lao phổi, ung thư phổi, hoặc các tổn thương nặng ở đường hô hấp dưới. Tuyệt đối không được chủ quan hay trì hoãn việc đến bệnh viện.
5Các câu hỏi thường gặp
Bị ho khan có nên uống nước đá không?
Không nên. Nước đá và đồ uống lạnh làm co mạch máu ở cổ họng, khiến niêm mạc họng bị tổn thương và kích ứng mạnh hơn, làm cơn ho khan trở nên trầm trọng và khó kiểm soát hơn.
Trẻ em bị ho khan nên dùng phương pháp nào?
Trẻ em nên ưu tiên các phương pháp an toàn và loại nước dễ uống như quất chưng đường phèn, lá hẹ hấp đường phèn hoặc siro ho thảo dược dành riêng cho trẻ. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi cho trẻ dùng bất kỳ phương pháp nào.
Nên kiêng ăn gì khi bị ho khan?
Khi bị ho khan, bạn nên kiêng các thực phẩm và đồ uống sau:
- Thức ăn lạnh (kem, nước đá).
- Thực phẩm cay nóng (ớt, tiêu) vì gây kích ứng họng.
- Hải sản (tôm, cua) vì có thể gây dị ứng và tăng phản xạ ho.
Ho khan khi trời lạnh không quá nguy hiểm nhưng gây nhiều khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Áp dụng các mẹo dân gian và biện pháp hỗ trợ đúng cách sẽ giúp bạn trị ho khan khi trời lạnh. Đừng quên giữ ấm cơ thể và chăm sóc sức khỏe thật tốt để phòng tránh ho tái phát.
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua mật ong chính hãng, giá tốt tại Bách Hoá XANH nhé:
