Để bảo vệ hệ tiêu hóa cũng như sức khỏe chung của bản thân và gia đình, hãy cùng tìm hiểu khái niệm thực phẩm bẩn, cùng nguyên nhân, tác hại khi tiêu thụ chúng nhé!
Thực phẩm bẩn không chỉ gây khó chịu, đau bụng mà còn có thể dẫn đến các căn bệnh nguy hiểm như ung thư, ngộ độc cấp tính,... Hôm nay, Bách hóa XANH sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm thực phẩm bẩn cùng nguyên nhân, tác hại khi tiêu thụ chúng nhé!
1 Thực phẩm bẩn là gì?
Theo TS. BS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, thực phẩm bẩn là khái niệm chung dùng để chỉ những loại thực phẩm chứa chất độc hại (thường là các hóa chất, thuốc kháng sinh có nồng độ vượt mức an toàn theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế trong quá trình nuôi trồng) đối với sức khỏe người sử dụng.
Đồng thời, thực phẩm bẩn có thể còn chứa những hợp chất kích thích sự xâm nhập, phát triển của nấm mốc, vi khuẩn, virus bắt nguồn từ việc các giai đoạn sơ chế, chế biến và bảo quản thực phẩm được thực hiện không đúng theo cách thức tiêu chuẩn.
2 Nguyên nhân khiến thực phẩm bẩn
Tác nhân sinh học
Khi thực phẩm được sơ chế, chế biến không hợp vệ sinh hoặc cách bảo quản không đạt tiêu chuẩn, thức ăn con người tiêu thụ vào sẽ rất dễ bị các loài côn trùng như ruồi, nhặng, muỗi,...bám lên, dẫn đến sự ký sinh trong thực phẩm của vi khuẩn, virus cũng như những vi sinh vật khác và từ đó gây bệnh cho người ăn phải.
Tác nhân hóa học
Đây là tác nhân chủ yếu gây ra các bệnh ung thư liên quan đến thực phẩm. Bởi việc sử dụng thuốc, hóa chất trong quá trình trồng trọt, chăn nuôi, chế biến với nồng độ vượt mức quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có thể sẽ gây đột biến gen hay kích thích sự tạo thành khối u ác tính, cụ thể hơn là những nguyên nhân sau:
- Sử dụng chất kích thích trong trồng trọt: Việc lạm dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ hay những hóa chất chứa acid gibberellic (GA3) để tăng năng suất trồng trọt, có khả năng kích thích quá trình phân chia, giãn nở tế bào và dẫn đến sự hình thành khối u ác tính.
- Lạm dụng các chất phụ gia: Ngày nay, nhiều loại nước giải khát, bánh kẹo, giò chả, thịt quay,... thường được chế biến từ phẩm màu, đường hóa học và một số hóa chất gây ung thư khác như nitrat (giúp giữ được màu hồng đẹp mắt của thịt) hay hydrogen peroxide interox ST50 (hóa chất dùng để ngâm cá, mực khô),...
Thói quen ăn uống, chế biến thực phẩm không đúng cách
Việc chế biến thực phẩm và thói quen ăn uống hằng ngày không chỉ tác động đến chất lượng bữa ăn mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng sức khỏe của mỗi người. Dưới đây là những thói quen chế biến, ăn uống không đúng cách và có thể gây nên tình trạng ung thư cho người tiêu thụ:
- Sử dụng thực phẩm lên men, chế biến sẵn trong thời gian dài: Việc sử dụng các loại thực phẩm muối, thực phẩm lên men hay những loại thực phẩm chứa nhiều chất bảo quản như thịt hun khói, xúc xích, xì dầu… có thể gây nên bệnh tim hay thậm chí là ung thư trực tràng.
- Chohộp nhựa vào lò vi sóng: Khi cho cả hộp nhựa chứa thức ăn vào lò vi sóng, hộp nhựa có thể chảy ra và phthalates (chất hóa học có công dụng làm hộp nhựa được dẻo và bền hơn) sẽ ngấm vào thức ăn, gây rối loạn nội tiết tố, rối loạn hormone và căn bệnh ung thư nguy hiểm.
- Chế biến thức ăn với nhiệt độ quá cao: Khi cá hay các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt gà, thịt heo được chế biến dưới nhiệt độ cao, hợp chất amin dị vòng (HCAs) và hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs) sẽ được sản sinh, từ đó gây đột biến gen và ung thư trực tràng.
3 Tác hại của thực phẩm bẩn đối với sức khỏe
Từ các tác nhân sinh, hóa, lý đã nói ở trên, ta có thể thấy việc tiêu thụ thực phẩm bẩn sẽ gây nên những mối nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe, nhẹ thì có thể là ngộ độc thực phẩm và xuất hiện những triệu chứng như nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy,... nặng thì có thể gây ra ung thư đại trực tràng và dẫn đến tử vong.
Đặc biệt, theo thống kê được công bố trên cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế Việt Nam, căn bệnh ung thư đại trực tràng do thực phẩm bẩn gây ra hiện chỉ đứng thứ 5 sau ung thư phổi, dạ dày, gan và ung thư vú và vẫn số lượng ca bệnh vẫn đang ngày càng tăng.
4 Những lưu ý giúp tránh mua thực phẩm bẩn
Để tránh việc tiêu thụ những loại thực phẩm bẩn không tốt cho sức khỏe, bạn nên lưu ý những điều sau đây:
- Chỉ chọn mua thực phẩm có thời hạn sử dụng, nguồn gốc rõ ràng tại những địa chỉ uy tín như siêu thị hay các cửa hàng thực phẩm đã được các cơ quan chức năng chứng nhận.
- Quét mã QR trên bao bì hoặc tham khảo giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm (nếu có) để kiểm tra nguồn gốc thực phẩm.
- Ưu tiên chọn những loại thực phẩm sạch, thực phẩm hữu cơ.
- Cân nhắc khi chọn mua các loại thực phẩm có giá thành rẻ, không rõ nguồn gốc hay có màu sắc, kích thước và độ tươi mới quá nổi bật so với bình thường.
- Thường xuyên trau dồi kiến thức, thông tin về các thực phẩm bẩn, thực phẩm sạch được cơ quan chức năng công bố và đồng thời tuyên truyền cho mọi người xung quanh.
Trên đây là chi tiết thông tin về khái niệm thực phẩm bẩn cùng nguyên nhân, tác hại khi tiêu thụ chúng. Hy vọng với bài viết này của Bách hóa XANH, bạn sẽ có thêm nhiều thông tin bổ ích nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân cùng gia đình mình nhé!
Nguồn: Sức khoẻ & Đời sống
Có thể bạn quan tâm:
Mua thịt heo tươi ngon tại Bách hóa XANH nhé:
