Khám phá những sai lầm của sinh viên năm nhất thường gặp và cách khắc phục để không bỏ lỡ cơ hội phát triển trong những năm đầu đại học.
Chuyển từ học sinh sang sinh viên là một bước ngoặt đầy hứng khởi nhưng cũng không ít thử thách. Năm nhất là nền móng quan trọng cho toàn bộ hành trình đại học, song nhiều bạn lại mắc phải những sai lầm của sinh viên năm nhất khiến thời gian và cơ hội trôi qua lãng phí. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện và tránh những vấp ngã không đáng có.
1Nhóm sai lầm trong học tập và định hướng tương lai
Dưới đây là nhóm sai lầm phổ biến nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập và con đường sự nghiệp sau này:
Coi năm nhất là thời gian để "xả hơi"
Sau 12 năm học phổ thông căng thẳng, nhiều bạn bước vào đại học với tâm lý nghỉ ngơi, thư giãn. Năm nhất vì thế trở thành “giai đoạn trống”, học qua loa, ít khi lên lớp hoặc học đối phó.
Hậu quả:
- Hổng kiến thức nền tảng quan trọng
- Mất nhịp học tập khi bước vào các học kỳ chuyên ngành
- Hình thành thói quen trì hoãn và thiếu kỷ luật
Tham khảo thêm:Sinh viên năm nhất cần chuẩn bị những gì trước khi nhập học
Không xác định mục tiêu học tập rõ ràng
Không ít sinh viên bước vào đại học mà chưa thực sự hiểu mình học để làm gì, ra trường sẽ theo đuổi công việc nào. Họ chọn ngành theo xu hướng, theo bố mẹ hoặc vì "thấy bạn bè cũng học ngành đó".
Hậu quả:
- Thiếu động lực học tập
- Dễ mất phương hướng giữa chừng
- Bỏ lỡ cơ hội phát triển đúng thế mạnh của bản thân
Tham khảo thêm:Cách chọn ngành nghề phù hợp với bản thân
Bỏ qua đề cương môn học (syllabus)
Syllabus thường được giảng viên cung cấp ngay đầu kỳ học, chứa các thông tin quan trọng về mục tiêu môn học, cách tính điểm, trọng tâm kiến thức và thời hạn nộp bài. Tuy nhiên, nhiều sinh viên xem nhẹ và bỏ qua tài liệu này.
Hậu quả:
- Bỏ lỡ deadline quan trọng
- Không biết thầy/cô đánh giá điểm theo tiêu chí nào
- Học sai trọng tâm, làm bài lệch hướng
Đăng ký quá nhiều môn học
Với mong muốn tốt nghiệp sớm hoặc chạy đua điểm số, một số bạn chọn học dồn dập nhiều môn trong một kỳ. Tuy nhiên, điều này thường phản tác dụng.
Hậu quả:
- Quá tải, căng thẳng kéo dài
- Không có đủ thời gian đầu tư sâu cho từng môn
- Hiệu suất học tập thấp, dễ bị rớt môn hoặc phải học lại
Tham khảo thêm:8 bí quyết giảm căng thẳng khi ôn thi, đạt kết quả tốt
2Nhóm sai lầm trong quản lý bản thân và cuộc sống
Kỹ năng quản lý bản thân là yếu tố then chốt giúp sinh viên cân bằng giữa học tập và cuộc sống.
Lãng phí thời gian và không có kỹ năng quản lý
Môi trường đại học mang lại thời gian biểu linh hoạt hơn, nhưng cũng vì thế mà nhiều sinh viên dễ sa vào thói quen trì hoãn, lười biếng. Việc không biết cách phân bổ thời gian hợp lý khiến các bạn luôn trong tình trạng “nước đến chân mới nhảy”.
Hậu quả:
- Luôn cảm thấy bận rộn nhưng hiệu suất thấp
- Gặp khó khăn khi ôn thi, làm bài tập nhóm, nộp deadline
- Không có thời gian để phát triển kỹ năng khác ngoài việc học
Việc không sử dụng các công cụ hỗ trợ như ứng dụng lịch (Google Calendar, Notion…) hay to-do list cũng khiến lịch trình trở nên rối loạn, dễ bỏ lỡ các hoạt động quan trọng.
Chi tiêu không kiểm soát
Lần đầu tự quản lý tài chính là trải nghiệm thú vị nhưng cũng đầy thử thách. Nhiều bạn chi tiêu theo cảm xúc: mua sắm quá tay, ăn uống ngoài nhiều lần, không theo dõi số dư tài khoản…
Hậu quả:
- Hết tiền giữa tháng, phải xin thêm hoặc vay mượn
- Bỏ lỡ cơ hội tham gia các khóa học kỹ năng, workshop hữu ích
- Ảnh hưởng đến cả sinh hoạt và tâm lý
Việc thiếu thói quen lập ngân sách hoặc ghi chép chi tiêu cũng khiến sinh viên không nhận ra mình đang “rò rỉ” tài chính ở đâu.
Tham khảo thêm: Cuối tuần rảnh rỗi, ghé 6 workshop cực mới lạ thư giãn
Ngại tham gia hoạt động ngoại khóa và câu lạc bộ
Một số bạn cho rằng chỉ cần học tốt là đủ. Họ ngại ra ngoài, ngại giao tiếp, không tham gia các hoạt động ngoại khóa hay câu lạc bộ vì sợ mất thời gian hoặc không thấy ngay được lợi ích.
Hậu quả:
- Thiếu kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, lãnh đạo
- Mất cơ hội mở rộng mối quan hệ, kết nối bạn bè hoặc tìm mentor
- Khó thích nghi khi đi làm vì chưa từng tiếp xúc môi trường năng động
Tham gia các hoạt động ngoài lớp học là một phần không thể thiếu trong hành trình trưởng thành. Đó cũng là cách để bạn khám phá bản thân, thử sức ở nhiều vai trò khác nhau và học cách quản lý thời gian hiệu quả hơn.
3Nhóm sai lầm trong các mối quan hệ xã hội
Môi trường đại học là một xã hội thu nhỏ, việc xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp là vô cùng quan trọng.
Đánh mất niềm tin vì những chia sẻ tiêu cực
Nhiều sinh viên năm nhất bước vào đại học với tâm thế háo hức nhưng lại nhanh chóng bị ảnh hưởng bởi những lời khuyên bi quan từ người đi trước, chẳng hạn như: “Học đại học rồi cũng thất nghiệp thôi”, “Có bằng cũng chẳng làm được gì”…
Những chia sẻ tiêu cực như vậy dễ khiến các bạn:
- Mất đi sự hứng thú với ngành học
- Hoài nghi về giá trị của tri thức
- Trở nên thụ động, khép kín và ngại thử thách
Việc đánh mất niềm tin từ quá sớm khiến sinh viên bỏ qua nhiều cơ hội phát triển và đánh giá sai giá trị của chính bản thân mình.
Không chủ động xây dựng mối quan hệ
Không ít sinh viên lựa chọn sống "thu mình": không kết bạn, ngại bắt chuyện với người mới, hoặc không tạo dựng mối liên hệ với giảng viên. Đây là một trong những sai lầm phổ biến nhưng lại ảnh hưởng lâu dài.
Hậu quả:
- Cảm giác cô lập, đơn độc trong môi trường học tập
- Thiếu sự hỗ trợ khi cần giúp đỡ học tập hay định hướng nghề nghiệp
- Bỏ lỡ cơ hội kết nối, networking – điều rất quan trọng khi đi làm sau này
Thực tế, nhiều cơ hội học bổng, việc làm, hoặc lời giới thiệu tốt đến từ chính những người bạn cùng lớp hoặc sự đánh giá cao của giảng viên. Chủ động kết nối và thể hiện thiện chí là bước đầu tiên để xây dựng những mối quan hệ chất lượng.
4Các câu hỏi liên quan
Sinh viên năm nhất nên tập trung vào điều gì nhất?
Năm đầu đại học là giai đoạn quan trọng để thích nghi với môi trường mới. Sinh viên nên ưu tiên xây dựng nền tảng kiến thức chuyên ngành vững chắc, rèn luyện kỹ năng tự học và bắt đầu tìm hiểu về sở thích, năng lực cũng như định hướng nghề nghiệp của bản thân.
Có nên đi làm thêm ngay từ năm nhất không?
Nên cân nhắc kỹ lưỡng. Nếu bạn đã quen với nhịp độ học tập và có thời gian rảnh, có thể tìm một công việc làm thêm nhẹ nhàng, lý tưởng nhất là liên quan đến ngành học. Tuy nhiên, không nên để công việc ảnh hưởng đến sức khỏe hay làm giảm chất lượng học tập.
Làm thế nào để cân bằng giữa học tập và các hoạt động khác?
Việc lập kế hoạch chi tiết theo tuần hoặc tháng sẽ giúp bạn sắp xếp thời gian hợp lý. Hãy ưu tiên những việc quan trọng, dành thời gian nghỉ ngơi và học cách nói “không” với các hoạt động không thực sự cần thiết. Sử dụng các công cụ quản lý thời gian như Google Calendar, Notion… cũng rất hữu ích.
Làm sao để vượt qua nỗi sợ và cảm giác lạc lõng khi mới vào đại học?
Cảm giác lạc lõng là điều thường gặp. Hãy chủ động kết bạn, tham gia vào các câu lạc bộ hoặc hoạt động sinh viên để mở rộng kết nối. Việc chia sẻ cảm xúc với gia đình, bạn bè hoặc cố vấn học tập cũng sẽ giúp bạn giải tỏa. Nếu cảm giác tiêu cực kéo dài, đừng ngại tìm đến phòng tham vấn tâm lý của trường để được hỗ trợ.
Hiểu rõ và tránh được những sai lầm của sinh viên năm nhất sẽ giúp bạn bắt đầu hành trình đại học một cách vững vàng hơn. Hãy chủ động thay đổi và tận dụng tối đa quãng thời gian quý giá này để phát triển toàn diện về cả học thuật lẫn kỹ năng sống.
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua các loại trái cây tươi ngon, giá tốt tại Bách Hóa XANH nhé:
