Có nên đi làm thêm vào năm nhất không luôn là một trong những băn khoăn lớn đối với tân sinh viên. Cùng tìm hiểu những lợi ích, thách thức của vấn đề này nhé!
loading content table...
Bên cạnh việc hòa nhập với môi trường mới và làm quen với phương pháp học tập khác biệt, một trong những câu hỏi lớn mà nhiều tân sinh viên băn khoăn là: có nên đi làm thêm ngay vào năm nhất đại học? Cùng tìm hiểu câu trả lời sinh viên nên làm thêm không qua bài viết!
1Những lợi ích khi sinh viên năm nhất đi làm thêm
Tích lũy kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm
Các công việc làm thêm cho sinh viên đơn giản như phục vụ bàn, gia sư hay trợ lý bán hàng, việc đi làm thêm đều mang đến cơ hội để bạn áp dụng lý thuyết vào thực tiễn. Những kiến thức được học trên giảng đường sẽ trở nên hiệu quả hơn khi bạn có thể thấy chúng vận hành trong môi trường thực tế.
Không chỉ vậy, đây còn là môi trường lý tưởng để bạn rèn luyện và phát triển các kỹ năng mềm. Bạn sẽ học cách giao tiếp hiệu quả với đồng nghiệp và khách hàng, cách giải quyết vấn đề phát sinh một cách linh hoạt, kỹ năng làm việc nhóm để đạt được mục tiêu chung, và xây dựng một thái độ chuyên nghiệp trong công việc.
Tăng thêm thu nhập và học cách quản lý tài chính cá nhân
Lợi ích của đi làm thêm chính là có thêm một khoản thu nhập để trang trải các chi phí sinh hoạt cá nhân như tiền ăn, tiền đi lại, mua sắm sách vở hay tham gia các hoạt động ngoại khóa. Điều này giúp tân sinh viên giảm bớt gánh nặng tài chính cho gia đình và cảm thấy tự lập hơn.
Quan trọng hơn, khi tự mình kiếm ra tiền thì tân sinh viên sẽ học được cách chi tiêu hợp lý, tiết kiệm và quản lý đồng tiền một cách hiệu quả.
Mở rộng các mối quan hệ xã hội (networking)
Môi trường làm thêm là nơi tuyệt vời để bạn gặp gỡ và kết nối với nhiều người ở các độ tuổi, ngành nghề và hoàn cảnh khác nhau. Từ đồng nghiệp, quản lý cho đến khách hàng, mỗi người đều có thể mang đến cho bạn những góc nhìn mới mẻ và những bài học bổ ích.
Những mối quan hệ này sẽ cho bạn lời khuyên, cơ hội thực tập hoặc thậm chí là một công việc chính thức từ những người bạn đã quen biết trong quá trình đi làm thêm.
Khám phá bản thân và định hướng nghề nghiệp sớm
Việc đi làm thêm là một cách hiệu quả để bạn khám phá bản thân một cách sâu sắc hơn. Khi đối mặt với những thử thách và trách nhiệm trong công việc, bạn sẽ dần hiểu rõ hơn về điểm mạnh, điểm yếu của mình, những điều bạn thực sự yêu thích hay không thích.
Đồng thời, bạn sẽ có được cái nhìn thực tế về môi trường làm việc của các ngành nghề khác nhau.
2Rủi ro và thách thức khi quyết định đi làm thêm quá sớm
Ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả học tập
Đây là rủi ro lớn nhất và đáng lo ngại nhất. Khi đi làm thêm, bạn dễ bị phân tâm khỏi việc học. Thời gian và năng lượng dành cho công việc có thể làm giảm khả năng tập trung vào bài giảng, nghiên cứu tài liệu hay hoàn thành bài tập. Hệ quả là bạn không có đủ thời gian và sức lực để tiếp thu kiến thức, dẫn đến kết quả học tập sa sút.
Áp lực về thời gian và suy giảm sức khỏe
Việc cân bằng giữa lịch học dày đặc, lịch làm thêm và thời gian cần thiết để nghỉ ngơi là một thách thức lớn. Bạn sẽ phải học cách sắp xếp thời gian biểu một cách khoa học để không bị chồng chéo.
Nếu không quản lý tốt, tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ rất dễ xảy ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả thể chất và tinh thần.
Nguy cơ bị lừa đảo hoặc bóc lột sức lao động
Sinh viên năm nhất thường còn thiếu kinh nghiệm và dễ tin người, do đó rất dễ trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo. Bạn có thể bị dụ dỗ bởi những lời mời chào "việc nhẹ lương cao", nhưng thực chất lại là các công việc đa cấp, yêu cầu đóng phí trước hoặc bị bóc lột sức lao động với mức lương thấp hơn quy định, điều kiện làm việc tồi tệ.
Một số dấu hiệu nhận biết công việc không uy tín như yêu cầu đóng tiền cọc hoặc phí hồ sơ, mô tả công việc không rõ ràng, hứa hẹn mức lương quá cao so với mặt bằng chung, không có hợp đồng lao động minh bạch, hoặc yêu cầu bạn mời thêm người khác tham gia.
Bỏ lỡ những trải nghiệm quý giá của đời sinh viên
Năm nhất đại học là thời điểm để bạn khám phá bản thân, kết nối với bạn bè và tham gia các hoạt động ngoại khóa. Nếu dành quá nhiều thời gian và công sức cho công việc làm thêm, bạn có thể bỏ lỡ những trải nghiệm quý giá này.
Không thể tham gia các câu lạc bộ, các buổi giao lưu, sự kiện của trường hay chỉ đơn giản là những buổi trò chuyện vui vẻ với bạn bè có thể khiến cuộc sống sinh viên của bạn trở nên đơn điệu, thiếu đi những kỷ niệm đáng nhớ và cơ hội phát triển các kỹ năng xã hội quan trọng khác.
3Vậy sinh viên năm nhất có nên đi làm thêm không?
Xác định rõ mục tiêu và mức độ ưu tiên
Trước khi tìm việc, tân sinh viên hãy dành thời gian để tự trả lời câu hỏi như: Bạn đi làm thêm vì tiền, vì kinh nghiệm hay vì muốn khám phá bản thân? Mỗi mục tiêu sẽ dẫn đến những lựa chọn công việc và cách sắp xếp thời gian khác nhau. Nếu mục tiêu chính là tiền bạc, bạn có thểchọn những công việc lương cao hơn dù ít liên quan đến ngành học. Nếu muốn tích lũy kinh nghiệm, hãy tìm những công việc có thể giúp bạn phát triển kỹ năng mềm hoặc liên quan đến chuyên ngành.
Dù mục tiêu của bạn là gì, hãy luôn ghi nhớ rằng việc học vẫn phải luôn là ưu tiên hàng đầu. Mục đích chính của bạn khi vào đại học là để trau dồi kiến thức, kỹ năng chuyên môn và đạt được tấm bằng tốt.
Thời điểm nào là thích hợp để bắt đầu?
Lời khuyên chân thành là sinh viên nên dành ít nhất học kỳ đầu tiên để làm quen với môi trường đại học. Đây là giai đoạn quan trọng để bạn thích nghi với phương pháp học tập mới, tìm hiểu các môn học, kết nối với bạn bè và thầy cô, cũng như ổn định nhịp sống mới xa nhà.
Sau khi đã cảm thấy tự tin và kiểm soát được lịch học, bạn có thể bắt đầu nghĩ đến việc tìm kiếm một công việc làm thêm phù hợp.
Cách lựa chọn công việc làm thêm phù hợp
Khi đã sẵn sàng, việc lựa chọn công việc làm thêm cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng:
- Ưu tiên các công việc linh hoạt về thời gian: Hãy tìm những công việc cho phép bạn chủ động sắp xếp lịch làm việc sao cho không trùng với lịch học. Các công việc như gia sư, nhân viên part-time tại cửa hàng, trợ lý online thường có tính linh hoạt cao.
- Gần nơi ở/trường học: Điều này giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí di chuyển, giảm bớt sự mệt mỏi và có thêm thời gian nghỉ ngơi hoặc học tập.
- Chọn công việc giúp phát triển kỹ năng liên quan đến ngành học: Hãy tìm kiếm những công việc giúp bạn rèn luyện các kỹ năng mềm quan trọng như giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, những kỹ năng này đều hữu ích cho mọi ngành nghề.
4Gợi ý một số công việc làm thêm cho sinh viên năm nhất
Các công việc không đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và thời gian
Các công việc làm thêm cho sinh viên không đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và thời gian như:
- Gia sư (các môn cấp 2, cấp 3): Công việc này không chỉ giúp bạn ôn lại kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng giao tiếp, truyền đạt và sự kiên nhẫn. Thời gian làm việc thường linh hoạt, dễ sắp xếp theo lịch học của bạn.
- Nhân viên phục vụ, pha chế tại các quán cà phê, nhà hàng: Các vị trí này thường tuyển dụng part-time với ca làm việc linh hoạt, rất phù hợp với sinh viên. Bạn sẽ học được cách giao tiếp với khách hàng, làm việc nhóm, xử lý tình huống và quản lý thời gian trong môi trường bận rộn.
- Nhân viên bán hàng theo ca: Nhân viên bán hàng tại các cửa hàng quần áo, siêu thị mini hay cửa hàng tiện lợi cũng có lịch làm việc theo ca, cho phép bạn chọn khung giờ phù hợp. Công việc này giúp bạn rèn luyện kỹ năng giao tiếp, tư vấn và xử lý đơn hàng.
Các công việc làm thêm online linh hoạt
Với sự phát triển của công nghệ, các công việc online ngày càng trở nên phổ biến và đặc biệt phù hợp với sinh viên nhờ tính linh hoạt cao:
- Cộng tác viên viết bài, nhập liệu: Nếu bạn có khả năng viết lách, cẩn thận và kiên nhẫn, đây có thể là lựa chọn lý tưởng. Bạn có thể nhận bài viết hoặc dữ liệu để xử lý tại nhà, chủ động thời gian làm việc.
- Quản lý các trang mạng xã hội (fanpage, group): Nhiều doanh nghiệp nhỏ hoặc cá nhân cần người hỗ trợ quản lý các trang mạng xã hội của họ. Công việc này thường yêu cầu bạn đăng bài, tương tác với cộng đồng và trả lời tin nhắn.
- Tham gia các dự án khảo sát thị trường online: Các công ty nghiên cứu thị trường thường cần người tham gia các khảo sát để thu thập ý kiến khách hàng. Bạn có thể tham gia các khảo sát trực tuyến trong thời gian rảnh, nhận thù lao tương ứng với mỗi cuộc khảo sát hoàn thành.
5Các câu hỏi liên quan
Làm thế nào để cân bằng giữa học và làm?
Để cân bằng hiệu quả, hãy lập thời gian biểu chi tiết và ưu tiên việc học lên hàng đầu. Tân sinh viên nên chọn công việc linh hoạt về thời gian và không ôm đồm quá nhiều để tránh kiệt sức.
Tìm kiếm các công việc làm thêm cho sinh viên uy tín ở đâu?
Bạn nên tìm kiếm việc làm từ các nguồn uy tín như trung tâm giới thiệu việc làm của trường, các trang web tuyển dụng lớn hoặc qua mạng lưới quan hệ từ bạn bè, người thân. Cẩn trọng với những lời mời chào "việc nhẹ lương cao" không rõ ràng.
Sinh viên năm nhất chỉ nên làm thêm tối đa bao nhiêu giờ một tuần?
Đối với sinh viên năm nhất, thời gian làm thêm lý tưởng là 15-20 giờ mỗi tuần. Trong học kỳ đầu, bạn thậm chí nên giới hạn ở mức 10-15 giờ hoặc tập trung hoàn toàn vào việc học để thích nghi.
Mức lương làm thêm trung bình cho sinh viên hiện nay là bao nhiêu?
Mức lương trung bình cho các công việc phổ biến như phục vụ, bán hàng, gia sư dao động từ 20.000 - 35.000 VNĐ/giờ. Các công việc đòi hỏi kỹ năng chuyên môn có thể có mức cao hơn.
Cần chuẩn bị những gì trong CV và khi đi phỏng vấn xin việc làm thêm?
Trong CV và khi phỏng vấn xin việc làm thêm, tân sinh viên nên chuẩn bị các điều sau:
- Trong CV:Nêu bật thông tin cá nhân, trình độ học vấn, kinh nghiệm, kỹ năng mềm và mục tiêu học hỏi.
- Khi phỏng vấn: Mặc trang phục lịch sự, tìm hiểu về nơi ứng tuyển, chuẩn bị câu trả lời tự tin, trung thực và thể hiện thái độ nhiệt tình, sẵn sàng học hỏi.
Việc có nên đi làm thêm vào năm nhất đại học hay không là một quyết định mang tính cá nhân và đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng. Dù mang lại nhiều lợi ích về kinh nghiệm, tài chính và mở rộng mối quan hệ, việc làm thêm quá sớm hoặc không phù hợp cũng tiềm ẩn không ít rủi ro như ảnh hưởng đến học tập, sức khỏe và bỏ lỡ những trải nghiệm sinh viên quý giá.
Có thể bạn quan tâm:
Mua nước xả vải thơm, dịu nhẹ bắt đầu cho học kỳ mới tại Bách hoá XANH nhé:
