Hướng dẫn chi tiết cách dọn nhà sau lũ lụt an toàn, nhanh chóng, sạch sẽ, không để lại mùi hôi và tránh bệnh tật. Các bước dễ làm ai cũng theo được!
Lũ rút để lại nhà cửa tan hoang, mùi hôi, bùn đất khắp nơi, ai cũng sốt ruột muốn dọn ngay cho sạch. Nhưng nếu làm ẩu thì dễ nhiễm bệnh, điện giật, đồ đạc hỏng hết. Mình tổng hợp cách dọn nhà sau lũ lụt mà hàng nghìn gia đình đã áp dụng thành công – an toàn tuyệt đối, tiết kiệm sức, sạch bong kin kít chỉ trong vài ngày thôi!
1Vì sao cần dọn nhà đúng cách sau lũ lụt?
Nước lũ chứa đầy vi khuẩn, nấm mốc, xác động vật, hóa chất… Nếu không dọn sạch + khử trùng kỹ thì chỉ 2–3 ngày sau nhà đã mùi hôi thối, tường mốc meo, cả nhà dễ bị viêm da, tiêu chảy, hen suyễn, thậm chí nhiễm trùng nặng phải nhập viện. Nhiều người chủ quan dọn qua loa rồi phải trả giá bằng sức khỏe của cả gia đình.
Dọn sai còn làm hỏng đồ đạc vĩnh viễn: tủ gỗ phồng rộp, sofa mốc, thiết bị điện chập cháy… Chi phí sửa chữa, mua mới còn đắt hơn nhiều. Vì vậy làm chậm mà chắc, đúng quy trình mới là cách thông minh nhất để bảo vệ sức khỏe và tài sản cả nhà lâu dài.
2Chuẩn bị trước khi dọn nhà sau lũ lụt
Trước khi lao vào dọn, phải chuẩn bị đầy đủ đồ bảo hộ để tránh “tiền mất tật mang”. Cần có ủng cao su,găng tay cao su dày,khẩu trang N95 (hoặc ít nhất 3 lớp), kính bảo hộ. Công cụ thì chuẩn bị xẻng, chổi cứng, cây gạt nước, vòi xịt áp lực cao, máy bơm nước (nếu có) để hút nước đọng và xúc bùn nhanh hơn, đỡ tốn sức cực kỳ.
Dung dịch tẩy rửa, khử trùng cũng phải sẵn sàng: nước Javel (1 chén pha 10 lít nước), Dettol, Lysol, cồn 70 độ, giấm trắng, baking soda. Quan trọng nhất là cắt hết nguồn điện toàn nhà và nhờ thợ kiểm tra tường, trần, cột xem có nứt, nghiêng không, tránh nguy hiểm tính mạng khi dọn dẹp.
3Quy trình 7 bước dọn nhà sau lũ lụt
Bước 1 – Mở cửa thông gió
Ngay khi nước rút, mở toang hết cửa chính, cửa sổ, quạt thông gió để nhà khô nhanh nhất. Độ ẩm cao chính là nguyên nhân nấm mốc mọc tùm lum. Nếu có máy hút ẩm thì bật liên tục 24/24 trong 3–5 ngày đầu, kết hợp quạt mạnh thổi ra ngoài sẽ đẩy hơi ẩm đi rất nhanh, giảm nguy cơ mốc meo đáng kể.
Nhà nhiều tầng thì mở cả cửa sổ tầng trên tạo luồng gió đối lưu mạnh. Càng thông thoáng thì mùi hôi và độ ẩm bay bớt, các bước sau sẽ nhẹ nhàng hơn nhiều, tránh tình trạng đóng kín cửa rồi nấm mốc “tấn công” lại từ bên trong.
Bước 2 – Loại bỏ rác, bùn, nước đọng
Mang đầy đủ bảo hộ, dùng xẻng xúc hết rác, bùn đất ra ngoài trước, nước đọng thì bơm hoặc gạt sạch. Làm từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài để không mang bùn bẩn ngược vào. Bước này mệt nhất nhưng phải làm sạch 100% vì bùn lũ chứa hàng tá vi khuẩn, để lại chỉ một ít là công sức các bước sau đổ sông đổ biển.
Làm theo từng phòng một, xong phòng nào đóng cửa phòng đó để tránh gió thổi bùn bay lung tung. Nếu có máy bơm thì quá tuyệt, chỉ mất vài tiếng là hút sạch nước và bùn lỏng, tiết kiệm sức lực cực kỳ, cả nhà không bị kiệt sức ngay từ đầu.
Bước 3 – Vệ sinh tường, nền nhà
Dùng vòi xịt áp lực cao xịt sạch lớp bùn bám trên tường, sàn, kệ bếp, tủ… Xịt từ trên xuống dưới, sau đó dùng chổi cứng chà mạnh rồi lau lại bằng cây lau nhà. Nhà nào có máy phun rửa áp lực thì càng nhanh, chỉ cần 1–2 ngày là sạch bong lớp bùn khô cứng nhất.
Làm kỹ các góc khuất, khe gạch, chân tường vì bùn hay bám dai. Xong bước này nhà đã không còn cảm giác “nhà hoang”, tinh thần cả nhà cũng phấn chấn hơn rất nhiều để tiếp tục các bước tiếp theo.
Bước 4 – Ngâm khử trùng toàn bộ khu vực
Pha 1 chén Javel + 10 lít nước sạch, dùng cây lau nhà lau khắp sàn, tường đến độ cao nước lũ từng ngập. Để yên 10–15 phút cho Javel diệt sạch vi khuẩn rồi xả lại nước sạch 2–3 lần. Bước này cực kỳ quan trọng vì chỉ rửa nước không là chưa đủ, phải khử trùng mới hết vi khuẩn và mùi hôi tận gốc.
Làm kỹ các chỗ khuất như gầm tủ, gầm giường, sau tủ lạnh. Mở cửa thông gió khi làm để tránh hít phải mùi Javel quá nhiều, vừa sạch vừa an toàn cho cả nhà.
Bước 5 – Vệ sinh đồ gỗ, inox, nhựa
Đồ gỗ lau bằng giấm trắng pha loãng hoặc baking soda để khử mùi và chống mốc hiệu quả. Inox, nhựa thì dùng nước rửa chén + Javel loãng, lau sạch rồi lau lại nước sạch. Lau thật khô, mở cửa phơi nắng (nếu mang ra được) để đồ không bị mốc lại, giữ được lâu dài.
Riêng tủ bếp, bàn ghế gỗ thì lau nhiều lần, để cửa tủ mở cho thoáng. Nếu thấy gỗ đã phồng rộp nặng thì tiếc mấy cũng phải thay, giữ lại chỉ tổ sinh nấm mốc và bệnh tật về sau.
Bước 6 – Xử lý ổ điện, thiết bị điện sau ngâm nước
Tuyệt đối không tự bật lại điện nếu chưa có thợ kiểm tra. Tất cả ổ cắm, công tắc, quạt, tivi… bị ngập phải tháo ra lau khô, phơi nắng ít nhất 5–7 ngày rồi mới lắp lại. Nhà nào có thợ quen thì gọi ngay từ đầu cho chắc ăn, tránh tai nạn đáng tiếc.
Thiết bị điện hỏng thì thay mới luôn, đừng tiếc vài trăm nghìn mà để lại hậu họa cháy nổ. An toàn tính mạng là trên hết, làm đúng bước này thì cả nhà mới yên tâm sinh hoạt lại bình thường.
Bước 7 – Giặt thảm, chăn, rèm hoặc xử lý nếu hư hỏng
Thảm, rèm, chăn màn bị ngập thì giặt ngay với nước nóng + Javel loãng, phơi nắng thật khô liên tục 2–3 ngày. Nếu bị mốc nặng hoặc có mùi hôi không bay thì tiếc mấy cũng phải bỏ, vì giữ lại dễ sinh bệnh ngoài da, hô hấp cho cả nhà, nhất là trẻ nhỏ và người già.
Mua mới còn rẻ hơn tiền thuốc men rất nhiều. Đồ nào còn cứu được thì giặt 2–3 nước, phơi nắng kỹ càng cho khô ráo hoàn toàn, nhà mới thực sự sạch sẽ và an toàn trở lại.
Bước 8 – Phơi khô toàn bộ vật dụng
Sau khi đã rửa sạch bùn, đem hết đồ đạc ra phơi nắng thật gắt ít nhất 2–3 ngày liên tục. Nắng to chính là “vũ khí” mạnh nhất để diệt nấm mốc và vi khuẩn còn sót lại. Ghế sofa, tủ gỗ, nệm, chăn màn… cái nào phơi được thì phơi, cái nào không mang ra được thì mở hết cửa tủ, kéo ngăn kéo ra, dùng quạt thổi liên tục cho khô ruột.
Tuyệt đối không cất lại khi còn ẩm dù chỉ chút xíu, vì chỉ cần 1–2 ngày ẩm là mốc mọc trắng tường, đồ đạc hỏng hết. Nhà nào có máy hút ẩm thì bật 24/24 trong tuần đầu, kết hợp quạt mạnh sẽ đẩy nhanh quá trình khô rất nhiều.
Bước 9 – Khử mùi ẩm mốc
Mùi hôi lũ rất khó chịu và dai dẳng. Rắc một lớp mỏng baking soda hoặc vôi bột lên sàn, để qua đêm rồi quét sạch – cách này hút mùi cực tốt và rẻ tiền. Ngoài ra, đốt vài cục than củi (để ngoài sân cho an toàn) hoặc đốt vỏ bưởi, sả khô cũng giúp mùi hôi bay nhanh.
Mở cửa thông gió liên tục và đặt vài thau than hoạt tính, túi hút ẩm ở các góc nhà. Chỉ sau 4–5 ngày làm liên tục là mùi tanh của lũ gần như biến mất hoàn toàn, nhà lại thơm tho dễ chịu.
Bước 10 – Sát khuẩn lại toàn bộ không gian
Trước khi dọn đồ về vị trí cũ, lau lại lần cuối bằng dung dịch Javel hoặc Cloramin B loãng (1 chén Javel pha 10 lít nước). Lau từ trần nhà xuống sàn, đặc biệt các khe kẹp, chân tường, gầm tủ. Lau xong mở cửa cho khô tự nhiên. Bước này như “niêm phong” để không còn vi khuẩn, nấm mốc nào sống sót.
4Bí quyết dọn dẹp sau lũ hiệu quả từ người dân miền Trung
Tận dụng lúc nước chưa rút hết
Khi nước mới rút lưng chừng, đây là thời điểm dọn bùn nhanh – nhẹ – hiệu quả nhất. Người miền Trung thường “dọn theo nước” vì bùn còn mềm, chỉ cần dùng chổi hoặc cây gạt nước đẩy nhẹ là trôi ra ngoài. Nếu để bùn khô cứng thì nó bám chặt như hồ, làm cực hơn gấp mấy lần. Vì vậy, tranh thủ lúc bùn còn ướt để dọn là cách thông minh nhất.
Dọn theo hướng nước rút để không kéo bùn ngược vào nhà
Nguyên tắc dễ nhớ nhất: “trên xuống dưới – trong ra ngoài”. Tầng trên dọn trước rồi mới xuống tầng dưới; phòng trong xử lý trước rồi mới tới hiên. Cách này giúp bùn không trôi ngược vào chỗ đã sạch, giảm công sức và tiết kiệm thời gian. Dọn theo đúng hướng nước rút lúc nào cũng nhanh – gọn – đỡ mệt.
Rửa sơ đồ đạc ngay để cứu được càng nhiều càng tốt
Đồ gỗ, tủ lạnh, máy giặt… khi vừa nhấc khỏi nước phải rửa sạch bùn ngay lập tức rồi lau thật khô. Làm càng sớm thì đồ càng ít hư hại, nhất là đồ điện vì bùn để lâu sẽ bám sâu và ăn mòn linh kiện. Sau khi rửa, nhớ kê đồ lên cao để thoáng khí. Chỉ cần chậm vài tiếng là nhiều vật dụng có thể hỏng hoàn toàn.
Không để bùn khô cứng vì sẽ cực gấp đôi
Điều quan trọng nhất là tuyệt đối không để bùn khô. Khi khô, bùn cứng như xi măng, cạy rất cực và còn làm trầy sàn, xước tường. Hễ thấy bùn bắt đầu se mặt là xịt nước và cạy ngay. Người miền Trung truyền nhau câu kinh nghiệm: “Bùn ướt thì mình thắng, bùn khô thì mình thua” – nghe vui nhưng đúng 100% luôn!
5Cách khử trùng nhà sau lũ lụt
Dùng Javel hoặc Cloramin B là hai loại phổ biến và an toàn nhất. Tỷ lệ chuẩn: 1 chén Javel (khoảng 100ml) pha với 10 lít nước sạch hoặc 1 viên Cloramin B 0,25g cho 25 lít nước. Lau/xịt khắp sàn, tường đến độ cao nước lũ từng ngập, để 10–15 phút rồi xả lại nước sạch 2–3 lần.
Các khu vực như nhà vệ sinh, bếp, gầm giường, góc tường phải khử trùng ít nhất 2–3 lần cách nhau 2–3 ngày vì trứng vi khuẩn, nấm mốc có thể còn sót. Làm kỹ bước này thì nhà mới thực sự sạch khuẩn và không bị mùi hôi trở lại.
6Cách phòng chống ẩm mốc sau lũ lụt
Bật quạt mạnh và máy hút ẩm liên tục trong 7–10 ngày đầu là cách nhanh nhất để giảm độ ẩm dưới 60%. Nhà không có máy hút ẩm thì mở hết cửa, dùng quạt công nghiệp thổi ra ngoài ngày đêm.
Với chỗ đã mọc mốc nhẹ thì dùng giấm ăn hoặc oxy già 3% lau trực tiếp, để 10 phút rồi lau sạch – diệt nấm rất tốt mà không độc hại. Tường, trần mốc nặng thì cạo bỏ lớp vữa mốc, quét vôi mới hoặc sơn chống mốc, đảm bảo khô ráo hoàn toàn trước khi sơn.
7Những lỗi thường gặp khi dọn nhà sau lũ
Những lỗi cơ bản mà bạn thường hay gặp phải khi dọn nhà sau lũ
- Dọn khi nguồn điện chưa an toàn: Nhiều người vội bật quạt, máy bơm khi tường còn ướt → dễ bị điện giật chết người. Luôn đợi thợ kiểm tra xong mới bật điện.
- Không đeo đồ bảo hộ, dễ nhiễm khuẩn: Tiếp xúc trực tiếp với bùn lũ không ủng, găng tay → dễ bị nước ăn chân, ghẻ lở, viêm da. Đồ bảo hộ rẻ mà cứu cả mạng sống.
- Sử dụng hóa chất quá liều lượng: Pha Javel đặc quá gây bỏng da, ngộ độc hô hấp. Luôn pha đúng tỷ lệ khuyến cáo, đeo khẩu trang khi dùng.
8Câu hỏi thường gặp
Dọn nhà sau lũ nên bắt đầu từ đâu?
Luôn bắt đầu từ kiểm tra an toàn điện và cấu trúc nhà → cắt cầu dao tổng → mới xúc bùn, rửa nhà. An toàn tính mạng là trên hết.
Lũ rút bao lâu thì nên dọn nhà?
Càng sớm càng tốt, lý tưởng là ngay trong 24–48h đầu sau khi nước rút để hạn chế nấm mốc và mùi hôi phát triển mạnh.
Khử trùng nhà sau lũ bằng gì là an toàn?
Cloramin B hoặc Javel theo đúng tỷ lệ (1 chén Javel/10 lít nước hoặc 1 viên Cloramin B/25 lít nước) là an toàn và hiệu quả nhất.
Khi nào nên thuê dịch vụ dọn nhà sau lũ lụt?
Dưới đây là các lý do mà bạn nên cân nhắc thuê dịch vụ dọn nhà sau lũ lụt:
- Nhà bị ngâm sâu nhiều ngày, bùn dày, đồ đạc nặng không tự xử lý được.
- Tường mốc, đồ đạc hư hại nặng, cần máy hút ẩm công nghiệp, máy ozone chuyên dụng.
- Không đủ nhân lực hoặc thời gian, người già, trẻ nhỏ trong nhà → thuê đội chuyên nghiệp sẽ nhanh và sạch hơn rất nhiều, đỡ ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.
Chỉ cần kiên nhẫn làm đúng cách dọn nhà sau lũ lụt 7 bước trên, chờ nhà khô hẳn là mọi thứ sẽ sạch sẽ, không mùi, an toàn như trước. Quan trọng nhất là bảo vệ sức khỏe cả nhà, làm từ từ đừng vội vàng. Chúc gia đình bạn sớm vượt qua khó khăn, nhà cửa lại ấm cúng, bình yên nha!
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua sản phẩm vệ sinh nhà cửa giá tốt tại Bách Hoá XANH nhé:
