Danh sách các loại thuốc cần thiết trong tủ thuốc gia đình mùa bão: hạ sốt, tiêu hóa, sát trùng, vật tư sơ cứu... giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe cả nhà.
Mưa bão thường gây chia cắt giao thông, khiến việc tiếp cận y tế trở nên khó khăn. Do đó, chủ động chuẩn bị các loại thuốc cần thiết trong tủ thuốc gia đình mùa bão là giải pháp tối ưu giúp bạn xử lý kịp thời các vấn đề sức khỏe tại chỗ, bảo vệ an toàn cho cả gia đình.
1Các loại thuốc cần thiết trong tủ thuốc gia đình mùa bão
Thuốc hạ sốt – giảm đau
Sốt và đau nhức là những triệu chứng phổ biến nhất khi cơ thể bị nhiễm lạnh hoặc chấn thương nhẹ trong mùa bão. Trong tủ thuốc nhất định phải có Paracetamol (Acetaminophen) dạng viên nén 500mg dành cho người lớn. Đây là loại thuốc an toàn và hiệu quả để giảm đau đầu, đau cơ và hạ sốt nhanh chóng.
Đối với trẻ em, việc dùng thuốc cần cẩn trọng hơn về liều lượng và dạng bào chế để trẻ dễ uống. Bạn nên chuẩn bị sẵn Paracetamol dạng gói bột sủi bọt hoặc dạng siro với hàm lượng phù hợp (80mg, 150mg hoặc 250mg). Liều dùng chuẩn cho trẻ là từ 10-15mg/kg cân nặng/lần, cách nhau mỗi 4-6 giờ nếu còn sốt.
Tuy nhiên, cần lưu ý đặc biệt về trường hợp chống chỉ định khi sử dụng thuốc hạ sốt tại nhà. Không được dùng Paracetamol cho người có tiền sử bệnh gan nặng hoặc dị ứng với thành phần của thuốc. Nếu sốt cao liên tục không hạ sau 48 giờ, cần tìm cách liên hệ y tế thay vì tự ý tăng liều.
Thuốc cảm – ho – sổ mũi
Thời tiết thay đổi thất thường, ẩm ướt trong mùa bão là điều kiện lý tưởng để bệnh cảm lạnh bùng phát. Hãy dự trữ sẵn các loại thuốc trị cảm cúm tổng hợp thông dụng (thường chứa Paracetamol kết hợp Chlorpheniramine) để đẩy lùi nhanh các triệu chứng hắt hơi, sổ mũi và mệt mỏi ngay khi mới khởi phát.
Ho là phản xạ tự nhiên nhưng nếu ho quá nhiều sẽ gây mất sức, đặc biệt là với người già và trẻ nhỏ. Bạn nên trang bị các loại siro ho có nguồn gốc thảo dược hoặc thuốc giảm ho chứa Dextromethorphan. Siro ho thảo dược thường an toàn và lành tính hơn, phù hợp dùng cho cả gia đình trong thời gian dài.
Nghẹt mũi gây khó ngủ và khó chịu, do đó thuốc nhỏ mũi hoặc thuốc xịt mũi co mạch là rất cần thiết. Bên cạnh đó, nước biển sâu hoặc nước muối sinh lý dạng xịt cũng giúp vệ sinh mũi hằng ngày, ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập đường hô hấp hiệu quả.
Thuốc tiêu chảy – bù nước điện giải
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm và tiêu chảy cấp tăng rất cao trong mùa bão do nguồn nước và thực phẩm dễ bị ô nhiễm. Oresol (ORS) là "thần dược" bắt buộc phải có để bù nước và điện giải đã mất. Lưu ý quan trọng là phải pha Oresol đúng tỷ lệ nước theo hướng dẫn trên bao bì để tránh gây rối loạn điện giải nguy hiểm hơn.
Đối với các vấn đề về đường ruột nhẹ, các loại thuốc hấp phụ như Diosmectite (Smecta) hay thuốc kháng khuẩn thực vật như Berberin là lựa chọn an toàn. Berberin đặc biệt hữu hiệu với các trường hợp rối loạn tiêu hóa do ăn uống kém vệ sinh, một tình trạng rất dễ gặp phải trong những ngày mưa lũ.
Trong trường hợp bệnh nhân bị tiêu chảy cấp đi kèm sốt cao, phân có lẫn máu hoặc nôn mửa liên tục không dứt, gia đình không nên tự điều trị tại nhà. Cần tìm mọi cách đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất, vì đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường ruột nghiêm trọng hoặc tả, lỵ.
Thuốc dị ứng – kháng histamin
Môi trường ẩm mốc và côn trùng phát triển mạnh trong mùa bão dễ gây ra các phản ứng dị ứng, mẩn ngứa. Các thuốc kháng histamin thế hệ 2 như Loratadin hay Cetirizin nên có sẵn trong tủ thuốc. Ưu điểm của nhóm này là ít gây buồn ngủ, giúp người dùng vẫn giữ được sự tỉnh táo để ứng phó với tình hình mưa bão.
Khi sử dụng thuốc dị ứng cho trẻ nhỏ, phụ huynh cần hết sức thận trọng và tuân thủ đúng liều lượng theo độ tuổi. Một số loại thuốc kháng histamin thế hệ 1 (như Chlorpheniramine) có thể gây ức chế thần kinh trung ương, khiến trẻ ngủ li bì, khó theo dõi tình trạng sức khỏe thực tế.
Thuốc sát trùng – vệ sinh vết thương
Trong quá trình chằng chống nhà cửa hay di chuyển trong bão, nguy cơ bị trầy xước, đứt tay là rất cao. Các dung dịch sát khuẩn chứa Povidone-Iodine (như Povidine hoặc Betadine) là vật tư thiết yếu để làm sạch và ngăn ngừa nhiễm trùng cho các vết thương hở ngay tại chỗ.
Oxy già và cồn y tế 70 độ cũng cần được chuẩn bị để rửa sạch các dụng cụ sơ cứu hoặc sát trùng vùng da lành xung quanh vết thương. Tuy nhiên, không nên đổ trực tiếp cồn hay oxy già vào vết thương hở lớn vì có thể gây tổn thương mô và làm vết thương lâu lành.
Ngoài ra, dung dịch rửa tay sát khuẩn nhanh là giải pháp thay thế hữu hiệu khi thiếu nước sạch. Việc giữ đôi bàn tay sạch sẽ trước khi ăn uống hoặc sau khi dọn dẹp vệ sinh giúp ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn và dịch bệnh trong mùa mưa lũ.
Thuốc chống nấm – chống viêm da
Tiếp xúc thường xuyên với nước bẩn, nước ngập rất dễ dẫn đến tình trạng nấm da, nước ăn chân tay (nấm kẽ). Chuẩn bị sẵn các loại thuốc mỡ hoặc kem bôi trị nấm (chứa Ketoconazole hoặc Clotrimazole) giúp điều trị sớm, tránh để vết nấm lan rộng gây ngứa ngáy và nhiễm trùng.
Với các gia đình có trẻ nhỏ, kem trị hăm và kem bôi chống viêm da do ẩm ướt là không thể thiếu. Độ ẩm cao trong mùa bão khiến tã bỉm khó khô thoáng, dễ gây hăm loét cho bé. Bôi kem phòng ngừa sau mỗi lần vệ sinh sẽ giúp bảo vệ làn da mỏng manh của trẻ.
Thuốc nhỏ mắt – nhỏ mũi
Bệnh đau mắt đỏ thường bùng phát thành dịch sau các đợt bão lũ do sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh. Nước muối sinh lý 0.9% (Natri Clorid) là vật tư "ngon - bổ - rẻ" nhưng cực kỳ quan trọng dùng để rửa mắt, rửa mũi hàng ngày cho tất cả thành viên, giúp loại bỏ bụi bẩn và tác nhân gây bệnh.
Bên cạnh nước muối, bạn có thể dự phòng thêm một lọ thuốc nhỏ mắt kháng khuẩn nhẹ (như Tobramycin) để dùng trong trường hợp mắt có dấu hiệu viêm nhiễm, ghèn dính. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc kháng sinh nhỏ mắt cần tuân thủ hướng dẫn và không nên lạm dụng kéo dài.
Thuốc đường tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa do thay đổi chế độ ăn uống (thường là ăn đồ khô, đồ hộp) trong những ngày bão là điều khó tránh khỏi. Men vi sinh (Probiotics) dạng ống hoặc gói sẽ giúp cân bằng lại hệ vi khuẩn đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn và giảm các triệu chứng đầy bụng, khó tiêu.
Thuốc chống nôn cũng nên được cân nhắc chuẩn bị, đặc biệt nếu trong gia đình có người dễ bị nôn trớ hoặc say sóng (khi phải di chuyển bằng thuyền bè). Tuy nhiên, thuốc chống nôn thường có nhiều tác dụng phụ, nên chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết hoặc đã có sự tư vấn từ dược sĩ trước đó.
Thuốc điều trị bệnh nền của các thành viên trong gia đình
Đây là nhóm thuốc quan trọng bậc nhất nhưng thường bị bỏ quên khi lo chuẩn bị thực phẩm. Người mắc bệnh mạn tính như cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường cần đảm bảo cơ số thuốc đủ dùng ít nhất từ 7 đến 14 ngày. Việc ngắt quãng thuốc điều trị có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.
Đối với người bị hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), khí dung và thuốc xịt cắt cơn là vật bất ly thân. Độ ẩm cao và áp suất thấp khi bão về rất dễ kích phát cơn hen cấp tính, do đó cần kiểm tra kỹ lượng thuốc còn lại trong bình xịt để bổ sung kịp thời.
Danh sách cần chuẩn bị thêm
Nếu gia đình có người già, trẻ nhỏ hoặc phụ nữ mang thai, hãy rà soát lại các nhu cầu đặc biệt của họ.Vitamin tổng hợp, sắt, canxi hoặc các loại thực phẩm chức năng tăng cường đề kháng cũng nên được bổ sung vào danh sách để duy trì sức khỏe dẻo dai chống chọi qua mùa bão.
2Vật tư y tế cần có trong tủ thuốc mùa bão
Dưới đây là danh sách những vật dụng không thể thiếu giúp bạn xử lý nhanh các chấn thương ngoại khoa hoặc theo dõi sức khỏe an toàn trong mùa mưa bão:
- Băng gạc, bông y tế, băng thun: Cần chuẩn bị đa dạng kích cỡ để cầm máu và băng bó vết thương khẩn cấp.
- Băng keo cá nhân: Xử lý nhanh các vết cắt hoặc trầy xước nhỏ.
- Nhiệt kế: Theo dõi thân nhiệt chính xác để quyết định thời điểm dùng thuốc hạ sốt.
- Găng tay y tế: Bảo vệ an toàn, ngăn ngừa lây nhiễm chéo khi tiếp xúc với máu/dịch tiết.
- Dụng cụ sơ cứu (Kéo, nhíp): Hỗ trợ cắt băng gạc và gắp dị vật thuận tiện.
- Túi chườm đa năng: Dùng chườm nóng/lạnh để giảm đau, giảm sưng hoặc hạ sốt.
- Đèn pin và pin dự phòng: Đảm bảo đủ ánh sáng để tìm thuốc và sơ cứu khi mất điện.
3Cách bảo quản tủ thuốc gia đình trong mùa bão
Độ ẩm cực cao và nguy cơ ngập lụt là kẻ thù số một của thuốc men. Để bảo quản an toàn, bạn nên sử dụng hộp nhựa kín có nắp cài chắc chắn hoặc các túi Zip chống nước chuyên dụng để bọc thuốc. Tuyệt đối không để thuốc trong hộp giấy thông thường vì chúng dễ bị thấm nước và hư hỏng.
Vị trí đặt tủ thuốc phải ở nơi cao ráo, thoáng khí nhất trong nhà, chắc chắn nằm trên mực nước lũ dự kiến. Tránh để thuốc ở tầng trệt hoặc các ngăn tủ thấp. Việc để thuốc ở vị trí dễ nhìn, dễ lấy nhưng xa tầm tay trẻ em cũng là nguyên tắc an toàn cần ghi nhớ.
Trước khi mùa bão đến, hãy dành thời gian tổng kiểm tra hạn sử dụng của toàn bộ thuốc trong tủ. Loại bỏ ngay những vỉ thuốc đã hết hạn, thuốc bị biến chất, đổi màu hoặc chảy nước. Việc dán nhãn ghi rõ tên thuốc và liều dùng lên từng hộp cũng giúp tránh nhầm lẫn trong tình huống khẩn cấp, thiếu ánh sáng.
4Lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc mùa bão
Không tự ý dùng kháng sinh
Nhiều người có thói quen tích trữ kháng sinh để dùng khi đau họng hay sốt nhưng đây là việc làm sai lầm. Kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn, không diệt được virus gây cảm cúm. Việc tự ý uống kháng sinh không chỉ không khỏi bệnh mà còn gây nhờn thuốc, khiến việc điều trị sau này khó khăn hơn.
Lưu ý liều dùng cho trẻ em
Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ nên tuyệt đối không bẻ thuốc người lớn chia nhỏ cho trẻ uống "áng chừng". Luôn tính liều dựa trên cân nặng thực tế của trẻ và sử dụng dụng cụ đong thuốc chính xác (cốc đong, xi lanh) đi kèm theo chai thuốc.
Thuốc bị ẩm hoặc đổi màu phải bỏ ngay
Trong điều kiện độ ẩm cao, thuốc rất dễ bị hỏng, nấm mốc dù vẫn còn hạn sử dụng. Nếu thấy viên thuốc bị bở, đổi màu, kết dính hoặc dung dịch thuốc bị tủa, vẩn đục, hãy vứt bỏ ngay lập tức. Uống thuốc hỏng có thể gây ngộ độc và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
5Câu hỏi thường gặp
Tủ thuốc gia đình nên kiểm tra bao lâu một lần?
Bạn nên kiểm tra tủ thuốc định kỳ ít nhất mỗi 3–6 tháng một lần. Đặc biệt, cần thực hiện một đợt rà soát tổng thể kỹ lưỡng ngay trước khi bước vào mùa mưa bão để bổ sung những thứ còn thiếu.
Thuốc nào bắt buộc phải có trong tủ thuốc mùa mưa lũ?
Những loại tối quan trọng bao gồm: Thuốc hạ sốt (Paracetamol), Oresol bù nước, thuốc sát trùng (Povidine), các loại băng gạc sơ cứu và nước muối sinh lý 0.9%.
Có nên trữ sẵn kháng sinh trong tủ thuốc?
Câu trả lời là Không. Bạn không nên trữ và tuyệt đối không tự ý sử dụng kháng sinh khi chưa có sự thăm khám và chỉ định kê đơn từ bác sĩ chuyên khoa.
Thuốc để nơi ẩm có dùng lại được không?
Không được dùng lại. Thuốc đã hút ẩm, bị ướt hoặc có dấu hiệu biến đổi về màu sắc, hình dạng đều đã mất tác dụng và có thể sinh ra độc tố, cần phải loại bỏ ngay.
Trang bị đầy đủ các loại thuốc cần thiết trong tủ thuốc gia đình mùa bão là lá chắn y tế vững chắc nhất trong tình huống khẩn cấp. Hãy thường xuyên kiểm tra hạn sử dụng và bảo quản thuốc nơi cao ráo để luôn sẵn sàng ứng phó an toàn qua mùa mưa lũ.
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua trái cây tươi ngon, giá tốt tại Bách Hoá XANH nhé:
