Vì sao tháng 7 Âm lịch lại được gọi là tháng cô hồn? Tìm hiểu ngay nguồn gốc từ dân gian, ý nghĩa thực sự và phân biệt rõ ràng với ngày lễ Vu Lan báo hiếu.
Mỗi khi tháng 7 Âm lịch đến, hai từ "cô hồn" lại được nhắc đến rất nhiều, thường đi kèm với những điều kiêng kỵ và cảm giác có phần e dè. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi tại sao gọi là tháng cô hồn và "cô hồn" thực sự là ai không? Hãy cùng khám phá từng lớp ý nghĩa tâm linh đằng sau tên gọi này nhé.
1Giải thích nguồn gốc tên gọi "Tháng Cô Hồn" theo tín ngưỡng dân gian
Truyền thuyết về việc Diêm Vương "mở cửa Quỷ Môn Quan"
Theo tín ngưỡng dân gian bắt nguồn từ Đạo giáo, từ ngày mùng 2 tháng 7 Âm lịch, Diêm Vương sẽ ra lệnh mở Quỷ Môn Quan (cửa địa ngục). Đây là thời điểm các vong hồn, đặc biệt là những linh hồn không nơi nương tựa, được phép trở về dương thế để nhận sự cúng tế từ người sống. Quá trình này được gọi là xá tội vong nhân, mang ý nghĩa xóa bỏ tội lỗi và giúp các linh hồn được siêu thoát.
Tháng 7 Âm lịch vì thế được xem là khoảng thời gian đặc biệt, khi ranh giới giữa cõi âm và cõi dương trở nên mong manh hơn bao giờ hết.
Vậy "Cô Hồn" là ai?
- "Cô" (孤): Có nghĩa là cô độc, lẻ loi, không có người thân thích.
- "Hồn" (魂): Là linh hồn, vong hồn.
=> Cô hồn dùng để chỉ những linh hồn vất vưởng, không được con cháu thờ cúng, hoặc những người chết oan, chết đường chết chợ, không có nơi nương tựa. Họ thường phải chịu đói rét, khổ sở trong cõi âm.
Vì vậy, tháng cô hồn chính là tháng dành cho những linh hồn cô đơn này, khi họ được trở về dương thế và nhận sự bố thí từ con người.
2Phân biệt "Cúng Cô Hồn" và "Lễ Vu Lan"
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa cúng cô hồn và lễ Vu Lan, nhưng thực chất đây là hai nghi lễ hoàn toàn khác biệt về nguồn gốc và ý nghĩa.
Lễ Vu Lan - Báo hiếu Cha Mẹ, Tổ Tiên
Lễ Vu Lan bắt nguồn từ sự tích trong Phật giáo về Đại hiếu Mục Kiền Liên Bồ Tát, người đã cứu mẹ mình thoát khỏi kiếp ngạ quỷ (quỷ đói) nhờ lòng hiếu thảo và sự cúng dường.
Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và báo hiếu đối với cha mẹ, ông bà, tổ tiên nhiều đời (Cửu Huyền Thất Tổ) – những người có tên tuổi, được thờ cúng rõ ràng. Lễ Vu Lan là biểu tượng của lòng hiếu thảo và sự kết nối gia đình qua các thế hệ.
Cúng Cô Hồn - Lòng từ bi với chúng sinh
Nghi lễ cúng cô hồn bắt nguồn từ câu chuyện giữa ngài A Nan và một con quỷ đói (diệm khẩu ngạ quỷ), thể hiện lòng từ bi của Phật giáo.
Đây là nghi lễ cúng dường, bố thí cho những cô hồn dã quỷ – các vong hồn không nơi nương tựa, không được thờ cúng. Việc cúng cháo, gạo, muối cho các cô hồn thể hiện lòng nhân ái, mong muốn giúp họ no đủ và sớm được siêu thoát.
3Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Tại sao cúng cô hồn thường cúng ở ngoài sân chứ không phải trong nhà?
Theo quan niệm dân gian, các cô hồn là những linh hồn không có nơi nương tựa, không thuộc về gia đình. Vì vậy, lễ cúng được tổ chức ngoài sân để mời gọi các vong hồn đến nhận đồ cúng, đồng thời tránh mời họ vào nhà để không ảnh hưởng đến gia chủ.
Có phải chỉ Việt Nam mới có tháng cô hồn không?
Không, tháng cô hồn là một phần của tín ngưỡng dân gian chịu ảnh hưởng từ Đạo giáo và Phật giáo, nên cũng xuất hiện ở nhiều quốc gia châu Á khác như Trung Quốc, Đài Loan, hay Nhật Bản (dưới hình thức lễ Obon). Tuy nhiên, cách thực hiện và ý nghĩa cụ thể có thể khác nhau tùy theo văn hóa từng nơi.
Tên gọi "xá tội vong nhân" có ý nghĩa gì?
Xá tội vong nhân có nghĩa là "tha thứ tội lỗi cho các vong hồn". Đây là nghi lễ nhằm giúp các linh hồn được giải thoát khỏi khổ đau, nhận sự cúng tế để no đủ và có cơ hội siêu sinh về cõi tốt đẹp hơn.
Hiểu đúng về nguồn gốc tháng cô hồn giúp chúng ta có cái nhìn nhân văn và trọn vẹn hơn về một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt. Thay vì lo sợ, hãy coi đây là dịp để thể hiện lòng từ bi và cầu mong sự an lành cho tất cả chúng sinh.
Có thể bạn quan tâm:
Mua trái cây tươi các loại tại Bách hoá XANH để cúng cô hồn:
