loading content table...
Khám phá phong tục cúng cô hồn các nước như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Singapore, Thái Lan… để thấy sự khác biệt và nét văn hóa độc đáo.
Phong tục cúng cô hồn không chỉ tồn tại ở Việt Nam mà còn xuất hiện tại nhiều quốc gia châu Á dù cùng xuất phát từ tín ngưỡng về sự tồn tại của linh hồn nhưng mỗi nước lại có cách tưởng nhớ và cầu siêu khác nhau. Việc so sánh phong tục cúng cô hồn các nước giúp ta hiểu rõ hơn về sự giao thoa văn hóa, giá trị tâm linh mà các dân tộc luôn trân trọng.
1Việt Nam: Vu Lan báo hiếu và cúng chúng sinh
Tên gọi: Tháng cô hồn, tháng Vu Lan.
Đặc điểm: Tín ngưỡng của người Việt trong tháng 7 Âm lịch là sự kết hợp hài hòa giữa hai ý nghĩa lớn: báo hiếu tổ tiên (lễ Vu Lan) và bố thí cho các vong hồn không nơi nương tựa (cúng chúng sinh). Ý nghĩa này thể hiện lòng từ bi, nhân ái của người Việt.
Hoạt động chính:
- Lễ Vu Lan: Con cái đi chùa, cài hoa hồng lên áo (hoa đỏ cho người còn cha mẹ, hoa trắng cho người đã mất), làm lễ cúng gia tiên trang trọng.
- Cúng chúng sinh: Chuẩn bị mâm cúng chúng sinh với cháo loãng, gạo muối, hoa quả, bánh kẹo, vàng mã, đặt ngoài trời hoặc trước hiên nhà. Kết thúc buổi lễ là tục "giật cô hồn", nơi trẻ em và người lớn cùng nhau xin lộc.
2Trung Quốc và Đài Loan: Tết Trung Nguyên và thả đèn hoa đăng
Tên gọi: Tết Trung Nguyên (Zhongyuan Jie), Lễ hội ma đói (Hungry Ghost Festival).
Đặc điểm: Tín ngưỡng của người Trung Quốc và Đài Loan tin rằng vào tháng 7 Âm lịch, cổng địa ngục sẽ mở để các vong hồn lên trần gian. Đây là một trong những lễ hội quan trọng chỉ sau Tết Nguyên Đán.
Hoạt động chính:
- Cúng tế thịnh soạn tại nhà và các đền miếu, đốt rất nhiều vàng mã, giấy tiền để gửi cho người đã khuất.
- Tổ chức các buổi biểu diễn ca nhạc, kịch (Getai) ngoài trời để giải trí cho cả người sống và các linh hồn.
- Đặc biệt, tục thả đèn hoa đăng trên sông được thực hiện vào ngày cuối cùng của tháng để dẫn lối cho các linh hồn trở về cõi âm.
3Nhật Bản: Lễ hội Obon và điệu múa Bon Odori
Tên gọi: Lễ hội Obon.
Thời gian: Thường diễn ra vào tháng 7 hoặc tháng 8 dương lịch tùy vùng.
Đặc điểm: Là một lễ hội Phật giáo để tưởng nhớ tổ tiên, nhưng không khí lại rất vui tươi, mang tính đoàn tụ gia đình và tri ân những người đã khuất.
Hoạt động chính:
- Treo đèn lồng trước nhà để dẫn lối cho linh hồn tổ tiên.
- Mọi người mặc trang phục truyền thống, viếng mộ và dâng cúng đồ ăn.
- Nổi bật nhất là điệu múa Bon Odori sôi động và lễ dâng lửa trên 5 ngọn núi ở Kyoto vào đêm cuối cùng để tiễn các linh hồn quay về.
4Singapore và Malaysia: Sân khấu kịch và sự giao thoa văn hóa
Tên gọi: Hungry Ghost Festival.
Đặc điểm: Mang đậm màu sắc văn hóa của cộng đồng người Hoa tại hai quốc gia này. Tháng 7 Âm lịch được coi là thời điểm linh thiêng, người dân thường cẩn trọng trong các hoạt động hàng ngày.
Hoạt động chính:
- Cúng đồ ăn ngoài vỉa hè để "ma đói" không quấy phá.
- Dựng các sân khấu ngoài trời (Getai) để biểu diễn ca nhạc, kịch cho cả người sống và "người đã khuất" xem. Hàng ghế đầu luôn để trống cho các "vị khách đặc biệt".
- Đốt vàng mã, hình nhân bằng giấy và các vật dụng xa xỉ như xe hơi, nhà lầu bằng giấy với mong muốn người đã khuất được hưởng thụ cuộc sống đầy đủ.
5Thái Lan: Lễ hội ma xó Phi Ta Khon
Tên gọi: Phi Ta Khon.
Thời gian: Thường vào tháng 6 hoặc tháng 7 dương lịch, kéo dài 3 ngày.
Đặc điểm: Một lễ hội độc đáo của tỉnh Loei, không mang không khí u buồn mà rất sôi động, nhiều màu sắc. Lễ hội này vừa có ý nghĩa tưởng nhớ người đã khuất, vừa là dịp để cầu mưa thuận gió hòa.
Hoạt động chính:
- Người dân, đặc biệt là nam giới, đeo những chiếc mặt nạ quỷ lớn, sặc sỡ và mặc trang phục bằng vải vụn, diễu hành khắp nơi.
- Họ vừa múa hát, vừa khuấy động không khí để xua đuổi tà ma và cầu mong mùa màng bội thu.
- Các hoạt động khác bao gồm rước đuốc, diễu hành và lễ cầu mưa.
Các hoạt động khác bao gồm rước đuốc, diễu hành và lễ cầu mưa.
6Bảng so sánh nhanh các phong tục
Để dễ hình dung sự khác biệt và nét tương đồng giữa phong tục cúng cô hồn các nước, dưới đây là bảng so sánh nhanh về tên gọi, thời gian diễn ra và những hoạt động đặc trưng của mỗi quốc gia.
Quốc gia/Vùng | Tên gọi phổ biến | Thời gian | Hoạt động đặc trưng |
Việt Nam | Tháng cô hồn, Vu Lan | Tháng 7 Âm lịch | Cúng Vu Lan báo hiếu, cúng chúng sinh, "giật cô hồn" |
Trung Quốc | Tết Trung Nguyên | Tháng 7 Âm lịch | Đốt vàng mã, thả đèn hoa đăng, biểu diễn kịch cho vong hồn |
Nhật Bản | Lễ hội Obon | Tháng 7 hoặc 8 Dương lịch | Viếng mộ, múa Bon Odori, thả đèn lồng |
Singapore | Hungry Ghost Festival | Tháng 7 Âm lịch | Cúng ngoài trời, xem sân khấu Getai, đốt đồ mã xa xỉ |
Thái Lan | Phi Ta Khon | Tháng 6 hoặc 7 Dương lịch | Diễu hành mặt nạ quỷ, cầu mưa, xua đuổi tà ma. |
Qua việc so sánh phong tục cúng cô hồn các nước, có thể thấy dù cùng hướng tới tưởng niệm và tri ân những linh hồn, mỗi quốc gia lại mang dấu ấn văn hóa và tín ngưỡng riêng. Chính sự đa dạng này đã tạo nên bức tranh văn hóa phong phú, phản ánh mối liên hệ đặc biệt giữa con người và thế giới tâm linh ở khắp châu Á.
Có thể bạn quan tâm:
Mua trái cây chất lượng, giá tốt bán tại Bách hóa XANH:
