Khám phá Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn, Hải Phòng – nét văn hóa đặc sắc vùng biển, gắn liền với tín ngưỡng Thủy Thần và tinh thần thượng võ.
loading content table...
Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn, Hải Phòng không chỉ là một sự kiện thể thao dân gian độc đáo mà còn là biểu tượng văn hóa gắn bó với đời sống tâm linh cư dân miền biển. Mỗi năm, lễ hội thu hút đông đảo du khách về tham dự và chiêm ngưỡng.
1Nguồn gốc và ý nghĩa của Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn
Dưới đây là những nét chính về nguồn gốc hình thành và ý nghĩa tâm linh, văn hóa của lễ hội.
Lịch sử và các truyền thuyết ly kỳ
Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn mang trong mình nhiều lớp truyền thuyết dân gian đầy màu sắc, phản ánh đời sống tín ngưỡng phong phú của cư dân miền biển.
Sự tích thờ Thủy Thần: Tương truyền, xưa kia người dân bắt gặp hai con trâu húc nhau kịch liệt dưới chân đền thờ Thủy Thần. Cho rằng đó là điềm lành, dân làng lập tục chọi trâu vào mỗi dịp lễ tế Thủy Thần, cầu mong biển lặng sóng yên, trời yên bể lặng cho chuyến ra khơi thuận buồm xuôi gió.
Sự tích cá Kình: Khi người dân vùng biển bị cá Kình tấn công, chim thần đã xuất hiện cứu giúp. Từ đó, để tạ ơn thần linh và cầu mong sự bảo hộ, dân làng mổ trâu dâng tế – dần dần hình thành nên lễ hội chọi trâu như ngày nay.
Một số truyền thuyết khác. Có người cho rằng lễ hội xuất phát từ thời Quận He Nguyễn Hữu Cầu, vị anh hùng nông dân từng mổ trâu khao quân, thể hiện tinh thần thượng võ và khí phách. Lại có thuyết cho rằng tập tục này có từ thời nhà Trần, khi quân dân rèn luyện võ nghệ và tổ chức các lễ tế linh thiêng nhằm giữ yên bờ cõi.
Ý nghĩa văn hóa và tâm linh sâu sắc
Không chỉ là một lễ hội mang tính giải trí, chọi trâu Đồ Sơn còn ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa văn hóa – tâm linh đặc sắc.
- Biểu tượng tinh thần thượng võ: Chọi trâu Đồ Sơn thể hiện sức mạnh, lòng quả cảm và ý chí kiên cường của người dân miền biển.
- Ý nghĩa tâm linh sâu sắc: Gắn với tín ngưỡng thờ Thủy Thần, mỗi trận đấu là nghi lễ cầu cho mùa biển thuận lợi, dân an vật thịnh.
- Gắn kết cộng đồng: Với tinh thần “trống mọi làng cùng đánh, thánh mọi làng cùng thờ”, lễ hội góp phần duy trì kỷ cương làng xã và bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương.
2Thời gian và các nghi lễ chính trong Lễ hội
Dưới đây là lịch trình tổ chức và những nghi lễ quan trọng không thể thiếu trong Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn:
Thời gian tổ chức
Lễ hội chọi trâu truyền thống thường chia thành hai mốc thời gian chính:
- Vòng đấu loại: Thường diễn ra vào ngày mùng 8 tháng 6 Âm lịch, nơi các “ông trâu” thi đấu để chọn ra những cá thể xuất sắc nhất.
- Ngày chính hội: Được tổ chức long trọng vào mùng 9 tháng 8 Âm lịch hằng năm – ngày cao điểm của lễ hội.
Phần Lễ - Các nghi thức trang trọng và linh thiêng
Từ ngày mùng 1 tháng 8, các làng có trâu tham gia bắt đầu lễ tế thần và rước nước từ giếng Rồng – nghi lễ mang tính chất cầu phúc, thanh tẩy. Tiếp đó, lễ Thành Hoàng được tổ chức tại đình làng, nơi trâu chọi được làm lễ, chính thức trở thành “Ông trâu” – biểu tượng linh thiêng, không còn là vật nuôi thông thường.
Sáng ngày chính hội, các “Ông trâu” được rước ra đấu trường trong đoàn rước đầy trang nghiêm với cờ, kiệu, lọng, tiếng nhạc bát âm vang vọng khắp làng.
Phần Hội – Không khí sôi động, kịch tính
Lễ hội chính thức khai màn bằng màn múa cờ hoành tráng – tiết mục thể hiện khí thế hào hùng, tái hiện lễ xuất quân của cha ông. Tiếp đó là các kháp chọi nảy lửa, khi hai “Ông trâu” hùng dũng lao vào nhau giữa tiếng hò reo của hàng ngàn khán giả, tạo nên không khí hồi hộp, cuốn hút đến nghẹt thở.
Nghi lễ hiến sinh và kết thúc
Sau các trận đấu, tất cả “Ông trâu” dù thắng hay thua đều được giết thịt làm lễ vật tế thần – nghi thức quan trọng thể hiện sự tôn kính với thần linh. Thịt trâu sau đó được chia đều cho dân làng làm lộc, với niềm tin rằng ai nhận được sẽ gặp may mắn, mùa màng bội thu, gia đạo bình an.
3Quá trình tuyển chọn và chăm sóc "Ông Trâu"
Dưới đây là các bước tuyển chọn, huấn luyện và chăm sóc đặc biệt để tạo nên những “ông trâu” dũng mãnh trong lễ hội:
Tiêu chí chọn trâu chọi
Tiêu chí chọn trâu chọi cụ thể như sau:
- Các chủ trâu phải đi khắp các vùng để tìm những con trâu hội đủ phẩm chất tốt.
- Tiêu chí chọn lựa rất khắt khe: trâu phải có ức rộng, cổ tròn, lưng phẳng, sừng đen,cong vút như cánh cung.
- Ngoài hình thể, trâu còn phải có thần thái lanh lợi, bản tính gan lỳ và phản xạ tốt.
Quá trình nuôi dưỡng công phu
Quá trình nuôi dưỡng công phu được thực hiện như sau:
- Trâu được tắm rửa, mát-xa mỗi ngày, rèn luyện thể lực qua việc đi bộ đường dài, chạy bền và tập đánh giả.
- Gần đến ngày thi đấu, trâu còn được huấn luyện chiến thuật, mô phỏng thế đánh, né đòn, giúp tăng cường bản lĩnh và tinh thần thi đấu.
4Giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ)
Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn diễn ra khi nào?
Vòng chung kết và ngày hội chính của lễ hội diễn ra vào ngày 9 tháng 8 Âm lịch hằng năm, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương.
Tại sao trâu thắng cuộc cũng bị giết thịt?
Theo tín ngưỡng dân gian, các trâu chọi đều là vật hiến tế linh thiêng dâng lên Thủy Thần. Dù thắng hay thua, việc giết thịt và chia lộc là nghi thức quan trọng mang ý nghĩa cầu phúc, trừ tà, cầu mùa màng bội thu.
Lễ hội có còn được tổ chức sau sự cố năm 2017 không?
Lễ hội chọi trâu vẫn còn được tổ chức sau sự cố năm 2017. Dù từng xảy ra sự cố đáng tiếc vào năm 2017, lễ hội vẫn tiếp tục được tổ chức hằng năm với các biện pháp tăng cường an ninh và điều chỉnh khâu tổ chức nhằm đảm bảo an toàn cho cả người và trâu, giữ gìn nét văn hóa đặc sắc của vùng biển Đồ Sơn.
Với những giá trị văn hóa đặc sắc và không khí sôi động, Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn, Hải Phòng xứng đáng là điểm hẹn mùa thu cho những ai yêu truyền thống dân tộc. Đây không chỉ là cuộc thi, mà là dịp để gắn kết cộng đồng và gìn giữ bản sắc Việt.
Có thể bạn quan tâm:
Mua trái cây các loại tại Bách hóa XANH để thưởng thức nhé:
