Hiện tượng thiên nhiên lạ trước bão - Khám phá 7 dấu hiệu cảnh báo từ kinh nghiệm dân gian và động vật giúp bạn ứng phó bão 2025 hiệu quả hơn.
Trong suốt hàng ngàn năm lịch sử, con người đã quan sát thiên nhiên và ghi nhận những hiện tượng thiên nhiên lạ trước bão để dự đoán thời tiết, phòng tránh thiên tai. Trong thời đại hiện nay, bên cạnh các công cụ hiện đại, kinh nghiệm dân gian về thời tiết vẫn có giá trị tham khảo lớn trong việc ứng phó bão và các hình thái thời tiết cực đoan khác.
1Nhóm dấu hiệu từ hành vi của Động vật
Quan sát hành vi của động vật trước khi trời đổ mưa hay bão là một cách dự báo thời tiết truyền thống, đặc biệt hữu ích ở những vùng không có thiết bị hiện đại.
Kiến hối hả dọn tổ lên cao
Dân gian: Khi thấy từng đàn kiến hối hả tha trứng, thức ăn lên các vị trí cao như thân cây, chân tường hay thậm chí là mái nhà, người xưa tin rằng sắp có mưa lớn hoặc nguy cơ lũ lụt.
Giải thích: Kiến là loài rất nhạy cảm với sự thay đổi độ ẩm trong đất và không khí. Chúng cảm nhận được độ ẩm gia tăng do sắp có mưa hoặc ngập lụt và chủ động di cư để bảo vệ tổ. Đây là một hiện tượng thiên nhiên lạ trước bão được nhiều người chứng kiến trong thực tế.
Chuồn chuồn bay thấp
Dân gian: Câu ca dao “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm” đã quá quen thuộc với người dân Việt Nam như một công cụ dự báo thời tiết dân gian dễ nhớ, dễ dùng.
Giải thích: Trước khi mưa xảy ra, độ ẩm trong không khí tăng khiến cánh chuồn chuồn – vốn mỏng nhẹ – trở nên nặng hơn, khiến chúng phải bay gần mặt đất. Đây là một dấu hiệu mưa bão từ động vật được ghi nhận rộng rãi ở cả thành thị và nông thôn.
Chim chóc bay về nơi trú ẩn
Dân gian: Trước khi mưa bão ập đến, người ta thường thấy các loài chim rừng bay về trú ẩn, chim sẻ hay chim én ẩn mình trong mái hiên, hốc cây hoặc những nơi gần con người hơn. Với ngư dân, việc chim biển bay sâu vào đất liền cũng là dấu hiệu cảnh báo thời tiết bất thường trên biển
Giải thích: Các loài chim có thể cảm nhận được sự sụt giảm của áp suất không khí – một trong những chỉ số chính xác để dự báo bão. Khi cảm thấy nguy hiểm, chúng sẽ rời khỏi nơi hứng chịu trực tiếp giông bão và tìm chỗ an toàn hơn…
Cá bơi vào vùng nước sâu hoặc ẩn nấp
Dân gian: Theo kinh nghiệm của ngư dân, mỗi khi trời sắp nổi giông bão, cá thường lặn sâu xuống đáy hoặc rời khỏi những khu vực thường xuyên có mặt. Những bãi cá đông đúc bất ngờ trở nên vắng lặng, lưới đánh bắt cũng ít cá hơn.
Giải thích: Cá và nhiều loài sinh vật biển rất nhạy cảm với các biến động trong dòng chảy, áp suất nước, từ trường – tất cả đều thay đổi khi có một cơn bão đang hình thành từ xa. Việc cá "trốn bão" là một dấu hiệu bão từ động vật quan trọng đối với ngư dân.
2Nhóm dấu hiệu từ Thực vật và Môi trường
Không chỉ động vật, mà thực vật và các yếu tố tự nhiên xung quanh chúng ta cũng có khả năng "báo trước" sự thay đổi thời tiết.
Mùi của đất và cây cỏ nồng hơn
Dân gian: Trước những cơn mưa lớn hoặc bão, nhiều người thường cảm nhận được một mùi hương đặc trưng rất rõ ràng – gọi là “mùi đất”, “mùi mưa sắp đến”. Mùi này thường lan tỏa khắp không gian, nhất là ở vùng quê hoặc nơi nhiều cây cỏ.
Giải thích: Mùi này xuất phát từ hợp chất geosmin – một sản phẩm của vi khuẩn sống trong đất, được giải phóng mạnh khi độ ẩm tăng cao. Sự khuếch tán của mùi geosmin là một trong những hiện tượng thiên nhiên lạ trước bão mà khứu giác con người có thể cảm nhận được.
Hoa của một số loài cây cụp lại
Dân gian: Người dân trồng cây lâu năm thường nhận thấy các loài hoa như bìm bìm, hoa mười giờ, hay một số giống sen đá... sẽ tự động khép cánh hoặc cuộn lá lại khi thời tiết sắp chuyển mưa. Dù trời vẫn còn sáng và không có dấu hiệu mây đen thì thực vật vẫn có hiện tượng này.
Giải thích: Đây là cơ chế bảo vệ tự nhiên của cây để ngăn nước mưa làm hỏng nhụy hoa và quá trình thụ phấn. Đây cũng là một trong những kinh nghiệm dân gian về thời tiết được ứng dụng trong trồng trọt để dự đoán thời tiết ngắn hạn.
Biển gầm và có sóng lừng
Dân gian: Dù bầu trời còn xanh trong, nếu người dân vùng biển nghe thấy tiếng sóng gầm mạnh như “hú” từ xa hoặc nhìn thấy sóng bạc đầu đập vào bờ liên tục, họ sẽ cảnh giác và sẵn sàng sơ tán.
Giải thích: Đây là hiện tượng sóng lừng (swell) – sóng biển lớn được tạo ra từ những cơn bão ngoài khơi. Sóng lừng thường di chuyển nhanh hơn bản thân cơn bão nên xuất hiện trước, là dấu hiệu cảnh báo từ xa rất đáng tin cậy trong ứng phó bão 2025.
3Tại sao nên tin vào kinh nghiệm dân gian?
Kinh nghiệm dân gian không phải là mê tín, mà là kho tàng tri thức quý báu được đúc kết từ hàng nghìn năm sống gần gũi với thiên nhiên. Qua nhiều thế hệ, người nông dân, ngư dân, thợ săn... đã quan sát tỉ mỉ từng thay đổi nhỏ trong môi trường – từ hành vi động vật, chuyển động của mây trời đến mùi đất sau mưa – để dự đoán thời tiết và ứng phó kịp thời.
Đặc biệt, trong tình huống mất điện, mất mạng hoặc ở những nơi hẻo lánh không có thiết bị hỗ trợ, các dấu hiệu tự nhiên trở thành "hệ thống cảnh báo sớm tại chỗ" cực kỳ hữu ích. Chúng giúp người dân kịp thời sơ tán, bảo vệ người thân và tài sản khi thiên tai ập đến.
4Giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ)
Các hiện tượng thiên nhiên lạ này có chính xác 100% không?
Không. Mặc dù có độ chính xác tương đối cao trong nhiều tình huống, các kinh nghiệm dân gian về thời tiết không thể thay thế hoàn toàn cho các mô hình dự báo khí tượng hiện đại. Do đó, chúng nên được sử dụng như nguồn tham khảo bổ trợ, không thay thế cho thông tin chính thức từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn.
Tại sao động vật lại nhạy cảm với thời tiết hơn con người?
Nhiều loài động vật có các giác quan đặc biệt, đã tiến hóa để sinh tồn trong môi trường tự nhiên khắc nghiệt. Chúng có thể phát hiện những thay đổi nhỏ về áp suất không khí, độ ẩm, từ trường và thậm chí là sóng hạ âm – những yếu tố mà con người không thể cảm nhận trực tiếp. Nhờ đó, dấu hiệu bão từ động vật thường xuất hiện sớm hơn.
Ngày nay có còn cần quan sát các dấu hiệu này không?
Rất cần thiết. Dù chúng ta đã có radar, vệ tinh và hệ thống dự báo tiên tiến, nhưng việc biết quan sát hiện tượng thiên nhiên lạ trước bão vẫn rất quan trọng. Nó giúp nâng cao khả năng phản ứng nhanh, tăng cường kỹ năng sinh tồn và đặc biệt là sống gần gũi, tôn trọng thiên nhiên hơn.
Những hiện tượng thiên nhiên lạ trước bão là tín hiệu cảnh báo sớm đáng tin cậy, giúp con người chủ động ứng phó khi thiên tai xảy ra. Kết hợp quan sát tự nhiên với công nghệ hiện đại chính là cách thông minh để bảo vệ bản thân và cộng đồng trong thời đại biến đổi khí hậu.
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua nước xả chính hãng, giá tốt tại Bách Hoá XANH nhé:
