Đười ươi Sumatra là gì? Tìm hiểu đặc điểm, môi trường sống, tập tính và sự khác biệt với đười ươi Borneo của loài linh trưởng thông minh này ngay nhé!
Đười ươi Sumatra là gì? Đây là loài linh trưởng độc đáo, gần gũi với con người nhờ trí thông minh vượt trội và hành vi giống người. Sống tại rừng mưa nhiệt đới Sumatra, loài này đang đối mặt nguy cơ tuyệt chủng. Hãy cùng khám phá đặc điểm, môi trường sống, tập tính và sự khác biệt của đười ươi Sumatra để hiểu thêm về “người anh em” trong tự nhiên nhé!
1Đười ươi Sumatra là gì?
Đười ươi Sumatra (tên khoa học Pongo abelii) là loài linh trưởng quý hiếm thuộc chi Pongo, sinh sống chủ yếu trong các khu rừng nhiệt đới phía Bắc đảo Sumatra (Indonesia). Đây là một trong ba loài đười ươi còn tồn tại trên thế giới, cùng với đười ươi Borneo và Tapanuli. Loài này nổi bật bởi trí thông minh, khả năng giao tiếp và hành vi gần gũi với con người.
Phân loại khoa học: Đười ươi Sumatra thuộc họ Hominidae (họ Người), gần gũi với tinh tinh, khỉ đột và con người. Chúng được công nhận là loài riêng biệt từ năm 1996, sau khi tách khỏi đười ươi Borneo nhờ nghiên cứu di truyền. Với DNA giống con người đến 97%, loài này là “người họ hàng” thân thiết, thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học.
2Đặc điểm nhận dạng của đười ươi Sumatra
Đười ươi Sumatra có những đặc điểm nổi bật, dễ phân biệt với các loài linh trưởng khác:
- Kích thước: Nhỏ hơn đười ươi Borneo, con đực nặng khoảng 80kg, con cái khoảng 40kg, gọn nhẹ hơn so với họ hàng.
- Bộ lông: Màu cam sáng, mượt mà, dài hơn so với lông đười ươi Borneo, tạo vẻ ngoài bắt mắt và dễ nhận biết.
- Khuôn mặt: Hẹp, với đôi mắt sáng, biểu cảm thân thiện, mang lại cảm giác gần gũi khi quan sát.
- Đặc điểm con đực:Có đĩa má (cheek pads) nhỏ hơn và ít lông mặt hơn so với đười ươi Borneo, giúp phân biệt dễ dàng.
- Trí thông minh: Cao vượt trội, có khả năng sử dụng công cụ đơn giản như cành cây để lấy thức ăn hoặc xây tổ trong tự nhiên.
Những đặc điểm này khiến đười ươi Sumatra trở thành loài linh trưởng độc đáo, không chỉ về ngoại hình mà còn về hành vi thông minh, gần gũi với con người.
3Môi trường sống của đười ươi Sumatra
Môi trường sống của đười ươi Sumatra là yếu tố quan trọng định hình lối sống và sự tồn tại của loài:
- Nơi phân bố: Rừng mưa nhiệt đới phía Bắc đảo Sumatra, đặc biệt trong hệ sinh thái Leuser – khu rừng lớn nhất Đông Nam Á.
- Sinh cảnh: Sống ở rừng nguyên sinh, rừng đầm lầy, rừng tre và rừng núi thấp (dưới 1.500m), nơi có độ ẩm cao và cây cối rậm rạp.
- Mối đe dọa: Đối mặt với phá rừng trồng cọ dầu, khai thác gỗ, cháy rừng, và săn bắt trái phép, dẫn đến số lượng cá thể giảm mạnh, chỉ còn khoảng 14.000 (IUCN, 2025).
Đười ươi Sumatra là gì nếu không nhắc đến những thách thức này? Loài đang được liệt vào danh sách nguy cơ tuyệt chủng cao, cần bảo vệ khẩn cấp để duy trì môi trường sống quý giá.
4Tập tính sinh học và hành vi của đười ươi Sumatra
Đười ươi Sumatra có lối sống và hành vi độc đáo, phản ánh sự thích nghi với môi trường rừng:
- Tập tính sống: Chủ yếu trên cây (arboreal), hiếm khi xuống đất, thích nghi hoàn hảo với đời sống rừng rậm.
- Chế độ ăn: Ăn trái cây, lá non, vỏ cây, côn trùng và đôi khi trứng chim, giúp duy trì năng lượng trong môi trường tự nhiên.
- Cách di chuyển: Đu cành chậm rãi (brachiation), sử dụng tay dài để treo mình, di chuyển uyển chuyển giữa các tán cây.
- Thời gian hoạt động: Hoạt động ban ngày, nghỉ ngơi vào ban đêm trong tổ tự làm từ lá và cành cây.
- Tính cách: Ôn hòa, hiền lành, ít gây hấn, thường sống độc lập hoặc theo nhóm nhỏ (mẹ và con).
Hành vi thông minh, như làm tổ hoặc dùng công cụ, cho thấy sự gần gũi với con người, khiến đười ươi Sumatra trở thành loài linh trưởng đáng chú ý trong nghiên cứu sinh học.
5Sự khác biệt giữa đười ươi Sumatra và đười ươi Borneo
Tiêu chí | Đười ươi Sumatra | Đười ươi Borneo |
Tên khoa học | Pongo abelii | Pongo pygmaeus |
Môi trường sống | Rừng mưa nhiệt đới phía Bắc Sumatra | Rừng Borneo (Indonesia, Malaysia) |
Kích thước | Nhỏ hơn, đực 80 kg, cái 40 kg | Lớn hơn, đực 120 kg, cái 50 kg |
Bộ lông | Cam sáng, mượt, dài | Cam đậm, ngắn hơn |
Tính cách | Ôn hòa, sống độc lập | Ít giao tiếp xã hội hơn |
Số lượng cá thể | ~14.000 (2025) | ~100.000 (2025) |
Đười ươi Sumatra thân thiện hơn, sống ở độ cao thấp hơn, và có lông dài, sáng màu. Số lượng ít hơn Borneo, cần bảo tồn khẩn cấp.
6Câu hỏi thường gặp
Đười ươi có nguy hiểm không?
Đười ươi Sumatra ôn hòa, không tấn công con người trừ khi bị đe dọa. Chúng nhút nhát, thích sống trên cây, ít tiếp xúc. Tuy nhiên, cần giữ khoảng cách khi quan sát để tránh làm chúng căng thẳng.
Tinh tinh và đười ươi khác nhau như thế nào?
Đười ươi Sumatra là gì so với tinh tinh? Tinh tinh (chi Pan) sống thành bầy, thông minh, dùng công cụ phức tạp, trong khi đười ươi Sumatra sống độc lập, di chuyển trên cây, ít giao tiếp xã hội. Tinh tinh nặng 40-70 kg, lông đen; đười ươi lông cam, lớn hơn. Cả hai đều gần gũi con người nhưng đười ươi ôn hòa hơn.
Đười ươi Sumatra là gì? Là loài linh trưởng thông minh, gần gũi con người, nhưng đang đối mặt nguy cơ tuyệt chủng. Từ đặc điểm, tập tính đến môi trường sống, hy vọng bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về loài đặc biệt này. Bạn muốn tìm hiểu thêm gì? Chia sẻ nhé!
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua trái cây chất lượng các loại tại Bách hóa XANH:
