Truyền thuyết Thánh Gióng là bản anh hùng ca bất hủ ca ngợi tinh thần yêu nước, sức mạnh đoàn kết chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam thời Hùng Vương.
Trong kho tàng truyền thuyết Việt Nam, truyện Thánh Gióng chiếm một vị trí đặc biệt, không chỉ là một câu chuyện thần kỳ mà còn là biểu tượng rực rỡ cho ý chí quật cường của dân tộc ta. Cùng tìm hiểu chi tiết về truyền thuyết Thánh Gióng trong bài viết dưới đây!
1Tóm tắt nội dung truyền thuyết Thánh Gióng
Sự ra đời kỳ lạ
Truyện kể lại rằng, vào đời Vua Hùng thứ sáu, tại làng Gióng (Phù Đổng, Gia Lâm), có hai vợ chồng ông lão hiền lành nhưng không có con. Một hôm, bà vợ ra đồng ướm chân vào một vết chân lạ rất to, từ đó mang thai.
Mười hai tháng sau, bà sinh ra một cậu bé, đặt tên là Gióng. Cậu bé lên ba tuổi vẫn không biết nói, không biết cười, chỉ nằm ngửa đòi ăn.
Tiếng nói đầu tiên đòi đi đánh giặc
Giặc Ân từ phương Bắc kéo sang xâm lược nước ta, Vua Hùng vô cùng lo lắng, bèn sai sứ giả đi khắp nơi tìm người tài cứu nước.
Khi sứ giả đi qua làng Gióng, nghe tiếng rao, Gióng bỗng nhiên cất tiếng nói đầu tiên, dõng dạc bảo mẹ mời sứ giả vào. Gióng yêu cầu Vua Hùng sắm cho mình một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một bộ giáp sắt để đi đánh giặc.
Sự lớn lên phi thường
Từ khi có tiếng nói đầu tiên, Gióng lớn nhanh như thổi. Cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ. Cả làng Gióng và bà con láng giềng đã vui vẻ góp gạo, góp thức ăn để nuôi Gióng, mong Gióng lớn nhanh đánh giặc. Sự lớn lên phi thường này thể hiện sức mạnh tiềm tàng, mãnh liệt của dân tộc khi đất nước lâm nguy.
Vươn vai thành tráng sĩ và đánh tan giặc Ân
Giặc Ân đến chân núi Trâu thì ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt của nhà vua vừa kịp mang đến. Cậu bé Gióng vươn vai một cái, bỗng chốc trở thành một tráng sĩ khổng lồ, oai phong lẫm liệt.
Tráng sĩ Thánh Gióng mặc giáp, nhảy lên ngựa, ngựa phun lửa, cùng Gióng xông thẳng vào quân giặc. Roi sắt gãy, Gióng bèn nhổ những bụi tre bên đường để làm vũ khí, đánh tan tác quân giặc.
Bay về trời
Đánh tan giặc Ân, dẹp yên đất nước, tráng sĩ Gióng không hề quay về triều đình nhận công lao. Gióng một mình một ngựa lên đỉnh núi Sóc Sơn, cởi bỏ áo giáp sắt để lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay thẳng lên trời. Gióng trở về cõi bất tử, thể hiện tinh thần không màng danh lợi, chỉ lo cứu nước.
2Ý nghĩa và những bài học sâu sắc từ truyện Thánh Gióng
Truyền thuyết Thánh Gióng là bản anh hùng ca vĩ đại, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc và giá trị lịch sử lớn lao:
- Ca ngợi lòng yêu nước: Hình tượng Gióng thể hiện ý thức và lòng yêu nước cháy bỏng, sẵn sàng hy sinh vì dân tộc. Đây là bài học về trách nhiệm công dân và tinh thần "giặc đến nhà đàn bà cũng đánh".
- Sức mạnh của toàn dân: Sự lớn lên nhanh chóng của Gióng là hiện thân của sức mạnh đoàn kết toàn dân. Bài học về sự đồng lòng, chung sức, khi cả cộng đồng cùng chung tay vì mục tiêu chung sẽ tạo nên sức mạnh vô địch.
- Ý thức tự lực, tự cường: Chi tiết Gióng dùng tre để đánh giặc khẳng định ý thức tự lực, tự cường của dân tộc, biết tận dụng mọi nguồn lực có sẵn, kể cả những thứ thô sơ nhất để chiến thắng kẻ thù.
- Sự bất tử của người anh hùng: Sau khi dẹp giặc, Gióng bay về trời, không đòi hỏi phần thưởng hay danh vọng thể hiện quan niệm của nhân dân về người anh hùng: họ là những người phi thường, vì nghĩa lớn mà ra tay giúp nước, và công lao của họ là bất tử, sẽ mãi mãi được ghi nhớ.
3Các di tích lịch sử gắn liền với truyền thuyết Thánh Gióng
Đền Gióng ở Sóc Sơn (Hà Nội)
Đây là nơi gắn liền với sự kiện Thánh Gióng bay về trời. Đền Sóc Sơn (Phù Đổng Thiên Vương) được xây dựng để tưởng nhớ công ơn của Thánh Gióng. Nơi đây đã trở thành một trung tâm tín ngưỡng quan trọng, thu hút du khách thập phương.
Hội Gióng
Hội Gióng được tổ chức hàng năm tại xã Phù Đổng (Gia Lâm) và xã Tiên Dược (Sóc Sơn), Hà Nội. Hội Gióng là lễ hội mô phỏng lại toàn bộ diễn biến của trận đánh năm xưa, từ việc Gióng ra đời, lớn lên, ra trận đánh giặc cho đến khi bay về trời.
Hội Gióng đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, thể hiện giá trị văn hóa lịch sử to lớn của truyền thuyết này.
Những ao hồ, bụi tre đằng ngà
Truyền thuyết còn lưu lại những dấu tích như những ao hồ liên tiếp do vết chân ngựa sắt tạo thành, hay những bụi tre bị lửa của ngựa phun cháy thành màu vàng óng (tre đằng ngà) ở vùng Gia Lâm, góp phần minh chứng cho tính chân thực trong tâm thức dân gian về người anh hùng.
4Các câu hỏi thường gặp truyện Thánh Gióng
Truyện Thánh Gióng có thật không?
Truyện Thánh Gióng là một truyền thuyết, tức là câu chuyện dân gian có yếu tố lịch sử nhưng được thêm vào nhiều yếu tố thần kỳ, hoang đường. Nhân vật Thánh Gióng là hình tượng lý tưởng hóa, là sản phẩm của trí tưởng tượng và khát vọng của nhân dân ta về người anh hùng cứu nước thời kỳ dựng nước.
Thánh Gióng là một trong "Tứ bất tử" của Việt Nam, ba vị còn lại là ai?
Thánh Gióng (Phù Đổng Thiên Vương) là một trong bốn vị thánh bất tử được thờ phụng phổ biến nhất trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, thường gọi là "Tứ bất tử". Ba vị còn lại bao gồm:
- Tản Viên Sơn Thánh (Sơn Tinh)
- Chử Đồng Tử
- Mẫu Liễu Hạnh (hoặc một số tài liệu cũ ghi là Từ Đạo Hạnh/Nguyễn Minh Không).
Kể truyện Thánh Gióng cho bé cần lưu ý gì?
Khi kể truyện Thánh Gióng cho trẻ em, bạn nên tập trung vào các điểm sau để giáo dục:
- Lòng yêu nước: Nhấn mạnh việc Gióng dù còn nhỏ nhưng đã biết đứng lên bảo vệ quê hương.
- Tinh thần đoàn kết: Nhấn mạnh chi tiết dân làng cùng góp gạo nuôi Gióng.
- Sự dũng cảm và không ngại khó khăn: Nhấn mạnh chi tiết Gióng nhổ tre đánh giặc khi vũ khí hỏng.
- Sử dụng ngôn ngữ giản dị, có vần điệu và kèm theo hình ảnh minh họa để tăng tính hấp dẫn.
Truyền thuyết Thánh Gióng không chỉ là một trang truyện cổ tích mà còn là niềm tự hào về truyền thống thượng võ và tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam mà người Việt nào cũng cần biết và lan tỏa tinh thần ấy!
Có thể bạn quan tâm:
Chọn mua snack bán tại Bách hóa XANH và thưởng thức khi đọc truyện:
