Không tặc là gì, các vụ không tặc ở Việt Nam? Tìm hiểu định nghĩa, phương thức và những sự kiện chấn động lịch sử hàng không Việt Nam!
loading content table...
Không tặc – hành vi chiếm đoạt máy bay – từng gây kinh hoàng trong lịch sử hàng không. Không tặc là gì, các vụ không tặc ở Việt Nam đã để lại dấu ấn ra sao? Bài viết này sẽ giải thích rõ ràng và điểm qua các vụ cướp máy bay nổi tiếng, cùng lý do chúng hiếm xảy ra ngày nay. Cùng khám phá nhé!
1Không tặc là gì?
Không tặc là gì? Không tặc (hijacking) là hành vi chiếm đoạt máy bay dân dụng bằng vũ lực hoặc đe dọa để kiểm soát chuyến bay. Đây là tội phạm nghiêm trọng, đe dọa an toàn hành khách, phi hành đoàn, và gây hoảng loạn toàn cầu. Không tặc thường xảy ra đột ngột, khiến mọi người không kịp phản ứng.
Không tặc thường sử dụng vũ khí như súng, dao, lựu đạn để khống chế phi hành đoàn và hành khách. Chúng giả dạng hành khách, lợi dụng lỗ hổng an ninh sân bay để mang vũ khí lên máy bay. Sau khi chiếm quyền kiểm soát, chúng ép cơ trưởng đổi hướng bay hoặc hạ cánh tại địa điểm chỉ định.
Không tặc có thể nhằm chạy trốn pháp luật, đòi tiền chuộc, hoặc tuyên truyền chính trị. Một số vụ mang động cơ cá nhân như trả thù, nhưng đều gây hậu quả nghiêm trọng. Ví dụ, các vụ không tặc ở Việt Nam sau 1975 thường liên quan đến bất mãn chính trị.
2Các vụ cướp máy bay chấn động trong lịch sử hàng không Việt Nam
Vụ không tặc tại sân bay Tân Sơn Nhất năm 1978 (Cảm hứng phim "Tử chiến trên không")
Ngày 28/6/1978, chuyến bay DC-4 (VN-C501) từ Đà Nẵng đi Buôn Ma Thuột – TP.HCM bị bốn không tặc (Nguyễn Văn An, Nguyễn Hữu Kính, Châu Đình Dũng, Nguyễn Văn Thảo) khống chế bằng dao, súng, lựu đạn.
Chúng ép mở buồng lái, nhưng phi hành đoàn và cảnh vệ chống trả quyết liệt trong 52 phút. Một tên chết do nổ lựu đạn, hai tên nhảy khỏi máy bay tử vong, một tên bị bắt. Máy bay hạ cánh an toàn tại Đà Nẵng. Vụ việc truyền cảm hứng cho phim Tử chiến trên không (2025).
Vụ cướp Air Vietnam 706 (1974)
Ngày 15/9/1974, chuyến bay Boeing 727 của Air Vietnam khởi hành từ Đà Nẵng đi Sài Gòn đã trở thành thảm kịch hàng không nghiêm trọng nhất trong lịch sử Việt Nam. Kẻ cướp Lê Đức Tân mang theo lựu đạn, ép máy bay phải hạ cánh khẩn cấp xuống Phan Rang. Tuy nhiên, khi vừa tiếp đất, lựu đạn phát nổ khiến toàn bộ 67 hành khách và 8 thành viên phi hành đoàn thiệt mạng.
Thảm kịch này không chỉ cho thấy sự tàn khốc của chiến tranh mà còn phản ánh tình hình an ninh hàng không thời kỳ hỗn loạn. Vụ việc đã khắc sâu trong ký ức nhiều thế hệ, trở thành lời nhắc nhở về những mất mát lớn lao mà xã hội Việt Nam phải gánh chịu trong giai đoạn lịch sử đầy biến động ấy.
Vụ không tặc đầu tiên tại miền Nam Việt Nam (1977)
Ngày 29/10/1977, chuyến bay DC-3 số hiệu 509 cất cánh từ Tân Sơn Nhất đi Rạch Giá – Phú Quốc đã bị bốn tên không tặc (Lê Hữu Đức, Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Đắc Hòa và Nguyễn Văn Bảy) khống chế bằng súng và dao. Chúng buộc phi công đổi hướng sang Singapore, đẩy hàng chục hành khách vào tình thế nguy hiểm.
Máy bay may mắn hạ cánh an toàn, nhưng trong giao tranh, hai tên không tặc bị tiêu diệt, hai tên còn lại bị bắt giữ. Vụ việc gây chấn động dư luận trong nước, đồng thời trở thành động lực quan trọng để nâng cấp và siết chặt các biện pháp an ninh hàng không, đảm bảo an toàn cho hành khách trong những năm sau đó.
3Tại sao các vụ không tặc ngày nay lại hiếm khi xảy ra?
An ninh sân bay được siết chặt
Sau sự kiện 11/9/2001, toàn bộ hệ thống an ninh hàng không trên thế giới đã được nâng cấp và kiểm soát chặt chẽ hơn bao giờ hết. Các sân bay trang bị máy quét X-quang hiện đại, cổng từ kiểm tra kim loại và lực lượng an ninh vũ trang chuyên nghiệp.
Hành khách phải trải qua nhiều vòng kiểm tra nghiêm ngặt, tuyệt đối cấm mang theo vũ khí hay vật dụng nguy hiểm. Ngoài ra, quy trình “3-1-1” đối với chất lỏng (chỉ được mang trong chai nhỏ 100ml, đựng trong túi trong suốt 1 lít) giúp phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn, từ đó giảm thiểu rủi ro không tặc và tăng độ an toàn khi bay.
Buồng lái được gia cố
Một trong những thay đổi lớn nhất sau vụ khủng bố 11/9 là việc gia cố cửa buồng lái. Cửa được thiết kế chống đạn, khóa điện tử và chỉ mở bằng mã bí mật, giúp ngăn chặn mọi hành vi đột nhập. Quy định “luôn có ít nhất 2 người trong buồng lái” cũng được áp dụng rộng rãi để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Đặc biệt, theo yêu cầu của ICAO, cửa buồng lái trên máy bay hiện nay có khả năng chịu được sức công phá của lựu đạn nhỏ, qua đó bảo vệ phi công và toàn bộ hành khách trước mọi tình huống bất ngờ.
Hợp tác quốc tế
Không chỉ thắt chặt ở phạm vi quốc gia, công tác phòng chống không tặc còn được tăng cường nhờ hợp tác quốc tế. ICAO, Interpol cùng nhiều quốc gia đã phối hợp chặt chẽ trong việc chia sẻ dữ liệu khủng bố, theo dõi nghi phạm và ngăn chặn từ sớm.
Bên cạnh đó, phi hành đoàn được huấn luyện các kỹ năng xử lý tình huống chống không tặc, còn hành khách được hướng dẫn cách tuân thủ quy định an ninh khi có sự cố. Nhờ đó, nguy cơ từ các vụ không tặc ở Việt Nam và trên thế giới đã được giảm thiểu rõ rệt, mang lại sự an tâm cho hàng triệu chuyến bay mỗi năm.
4Các câu hỏi thường gặp
Hành khách nên làm gì nếu không may gặp phải không tặc?
Giữ bình tĩnh, tuân thủ lệnh của không tặc và phi hành đoàn. Tránh tranh cãi hay di chuyển đột ngột. Hợp tác để đảm bảo an toàn, chờ lực lượng cứu hộ. Nếu có cơ hội, báo hiệu khẩn cấp qua tiếp viên một cách kín đáo.
Cửa buồng lái máy bay có thực sự an toàn không?
Cửa buồng lái được gia cố chống đạn, khóa điện tử, chỉ mở từ bên trong. Chúng chịu được lực mạnh như lựu đạn nhỏ, kết hợp quy định 2 người trong buồng lái, khiến việc xâm nhập gần như bất khả thi.
Không tặc từng là nỗi ám ảnh của ngành hàng không, với những vụ việc chấn động ở Việt Nam năm 1974, 1977, 1978. Nhờ hệ thống an ninh hiện đại và hợp tác quốc tế, nguy cơ này gần như biến mất. Đây là những bài học lịch sử quý giá giúp nâng cao cảnh giác. Bạn có biết thêm vụ không tặc nào khác? Hãy chia sẻ để cùng tìm hiểu!
Có thể bạn quan tâm:
Mua trái cây tươi, giá tốt bán tại Bách hóa XANH:
